AUN - różnice anatomiczne część współczulna

Autonomiczny układ
nerwowy - AUN
AUN - różnice anatomiczne
część współczulna
część przywspółczulna
 włókna nerwowe
tworzą odrębne nerwy
(nerw trzewny większy)
wchodzą w skład nerwów
czaszkowych lub rdzeniowych
 włókna przedzwojowe
krótsze
dywergencja 1:15
dłuższe
dywergencja 1:2
 włókna zazwojowe
dłuższe
(wyjątek nerwy trzewne)
krótsze
 mediator w synapsach eferentnych
noradrenalina (NA)
acetylocholina (Ach)
Dywergencja (rozbieżność)
cz. współczulna
dywergencja 1:15
cz. przywspólczulna
dywergencja 1:2
Neuroprzekaźniki i receptory AUN
Ach + N
ukł.
cholinergiczny
– cz. czaszkowa
Ach + M
Ach + N
N
Ach + N
N
NE + , 
ukł.
adrenergiczny
ukł.
cholinergiczny –
cz. krzyżowa
D + D1
Ach + N
Ach + M
Wyłącznie współczulne unerwienie
(receptory adrenergiczne α i β) :
 mięsień zwieracz źrenicy
α1 - skurcz
 żyły
α1 - zwężenie, β2 - rozszerzenie
 tętnice trzewne i nerkowe
α1 - zwężenie, β2 - rozszerzenie
 nerki
α - wzrost wchłaniania zwrotnego, β2 - wzrost wydzielania reniny
 mięśnie przywłosowe
α1 - skurcz
 szyszynka
β - wzrost syntezy i wydzielania melatoniny
Wyłącznie przywspółczulne unerwienie
(receptor M):
 mięsień rozwieracz źrenicy
skurcz
 gruczoły błony śluzowej jamy nosowo-gardłowej
wydzielanie
 rdzeń nadnerczy
wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny
Unerwienie synergistyczne
Efektor
Część współczulna
Część
przywspółczulna
Moczowód
(perystaltyka i tonus)
WZROST (α1)
WZROST (M)
Ślinianki
WYDZIELANIE (α1, β2)
(wydzielanie gęstej śliny)
WYDZIELANIE (M)
(wydzielanie wody)
Gruczoły potowe
POBUDZENIE (α1)
POBUDZENIE (M)
Gruczoły łzowe
WYDZIELANIE (α1)
WYDZIELANIE (M)
AUN – antagonizm czynnościowy
 bezpośredni
pobudzanie lub hamowanie tych samych
efektorów przez obie części AUN (m. sercowy)
 pośredni
pobudzanie efektorów o antagonistycznym
działaniu (źrenica: zwężenie/rozszerzenie –
m. zwieracz źrenicy/m. rozwieracz źrenicy)
przywspółczulne drogi eferentne
współczulne drogi eferentne
(receptor M)
skurcz m. rzęskowego α1
(akomodacja)
rozkurcz m. rzęskowego
(akomodacja)
VII
serce (β1 β2):
przyśpieszenie akcji
wzrost kurczliwości
wzrost przewodnictwa
IX
rozszerza oskrzela (β2)
ukł. pokarmowy (α1 α2 β1 β2):
zmniejsza perystaltykę żołądka
i jelit
hamuje wydzielanie żołądka
i jelit
zmniejsza zewnątrzwydzielniczą
czynność trzustki
rozkurcz pęcherzyka żółciowego
i dróg żółciowych
pęcherz moczowy (α1 β2 )
m. wypieracz moczu – rozkurcz
m. zwieracz wew. cewki
moczowej - skurcz
ejakulacja
serce:
zwolnienie rytmu serca
zmniejszenie kurczliwości
spadek przewodnictwa
zwęża tętnice wieńcowe
rozszerza pozostałe tętnice
zwęża oskrzela i pobudza
gruczoły oskrzelowe
L
S
ukł. pokarmowy:
wzmaga perystaltykę i
wydzielanie żołądka oraz jelit
zwiększa zewnątrz- i
wewnątrzwydzielniczą czynność
trzustki
skurcz pęcherzyka żółciowego
i dróg żółciowych
wzrost syntezy glikogenu
pęcherz moczowy:
m. wypieracz moczu – skurcz
m. zwieracz wew. cewki
moczowej - rozkurcz
erekcja
rozszerzenie źrenic
więcej światła dociera do oka
 częstości akcji serca i ciśnienia
tętniczego
 ukrwienia mięśni i narządów
wewnętrznych
obkurczenie naczyń krwionośnych ogranicza krwawienie z ran
skóry
obniżenie progu pobudliwości
neuronów tworu siatkowatego
 czujności i wywołuje stan
ogólnego pobudzenia
 stężenia glukozy i wolnych
kwasów tłuszczowych w osoczu
 ilości dostarczanej energii
Część jelitowa autonomicznego
układu nerwowego
błona
mięśniowa
błona surowicza
splot warstwy
mięśniowej Auerbacha
włókna łączące – sploty
podsurowicówkowe
warstwa
podśluzowa
błona śluzowa
splot warstwy
podśluzowej Meissnera
Część jelitowa autonomicznego
układu nerwowego
108 neuronów
splot błony podśluzowej
(podśluzówkowy) Meissnera
splot błony mięśniowej
(śródmięśniowy) Auerbacha
reguluje czynność
wydzielniczą komórek
błony śluzowej, przepływ
krwi i resorpcję
kieruje motoryką mięśni
gładkich
Dziękuję za uwagę