OCHRONA ROŚLINNYCH ZASOBÓW GENOWYCH

Zadanie 1.2, temat 3-1-02-0-04:
Działania związane z zachowaniem zasobów
genowych roślin rolniczych
„Gromadzenie, charakterystyka, ocena, dokumentacja oraz udostępnianie zasobów genetycznych
gatunków
roślin
łąkowopastwiskowych”.
prowadzone są w ramach
programu wieloletniego pt.
„Tworzenie naukowych podstaw postępu
Temat realizowany jest w oparciu o
systematyczne gromadzenie i
ochronę ‘ex situ’ (nasiona, kolekcje
roślin żywych) istniejących miejscowych populacji gatunków roślin
łąkowo – pastwiskowych stanowiących źródło różnorodności genetycznej zagrożonej wyginięciem.
Materiały pozyskiwano w latach
1993-2015, w trakcie ekspedycji terenowych oraz z wymiany nasiennej z krajowymi i zagranicznymi placówkami naukowo - badawczymi.
Aktualnie w kolekcji zgromadzono
213 obiektów, z wyłączeniem gatunków roślin z rodziny motylkowatych (Fabaceae), traw (Poaceae) i
turzyc (Cyperaceae), w ramach
155 gatunków (z 33 rodzin), z czego
57 to gatunki o znaczeniu paszowym. Większość zgromadzonych
materiałów pochodzi z terenów
województwa świętokrzyskiego i
kujawsko-pomorskiego. Około 50% prób zebrano z
łąk i pastwisk, natomiast 23% pochodzi ze stanowisk kserotermicznych. Zgromadzone próby nasion
przekazywane są do przechowalni Krajowego
Centrum Roślinnych Zasobów Genowych w Radzikowie oraz udostępniane w ramach wymiany nasiennej odbiorcom w kraju i za granicą.
biologicznego i ochrona roślinnych
zasobów genowych źródłem innowacji
wsparcia zrównoważonego rolnictwa oraz
bezpieczeństwa żywnościowego kraju”
koordynowanego przez IHAR-PIB,
a finansowanego przez MRiRW
Kontakt z kuratorami kolekcji roślinnych:

Gabriela Majtkowska
(kolekcja łąkowo-
pastwiskowa); [email protected]

Włodzimierz Majtkowski
(kolekcje: traw,
roślin energetycznych i rekultywacyjnych);
[email protected]

Jan
Schmidt
(kolekcja
motylkowatych
drobnonasiennych); [email protected]
www.eqiset.ihar.edu.pl
Tel.: 52 381 31 93
OCHRONA ROŚLINNYCH
ZASOBÓW GENOWYCH
INSTYTUT HODOWLI I AKLIMATYZACJI - PIB
KRAJOWE CENTRUM ROŚLINNYCH
ZASOBÓW GENOWYCH
OGRÓD BOTANICZNY W BYDGOSZCZY
Zadanie 1.2, temat 3-1-02-0-05:
„Zachowanie w kolekcjach polowych, charakterystyka, ocena, dokumentacja oraz
udostępnianie zasobów genetycznych gatunków traw i innych jednoliściennych”.
Zasoby genowe traw i innych jednoliściennych w Ogrodzie Botanicznym IHAR-PIB w Bydgoszczy
gromadzone są od 1972 roku.
Obejmują łącznie ok. 650 gatunków i odmian z rodziny traw, turzyc
i sitowatych, podzielonych na następujące grupy: a) gatunki użytkowe (pastewne, gazonowe, zbożowe), b) gatunki ozdobne
(rabatowe, parkowe, bukietowe),
c) gatunki dzikorosnące, krajowe i
zagraniczne (w tym chronione).
W 2007 roku zgromadzone materiały uzyskały status Narodowej
Kolekcji rodziny Poaceae (traw)
oraz Narodowej Kolekcji rodziny Cyperaceae
(turzyc).
Zadanie 1.2, temat 3-1-02-0-06:
Zadanie 1.2, temat 3-1-02-0-09:
„Gromadzenie, charakterystyka, ocena, dokumentacja oraz udostępnianie zasobów genetycznych roślin do rekultywacji terenów
zdegradowanych przez przemysł i gospodarkę komunalną oraz do uprawy na cele energetyczne”.
„Gromadzenie, charakterystyka, ocena, dokumentacja oraz udostępnianie zasobów
genetycznych roślin motylkowatych drobnonasiennych”.
Stworzenie tej kolekcji w 1992 roku związane
było z realizacją tematyki badawczej dotyczącej oceny przydatności różnych gatunków roślin do biologicznej rekultywacji terenów zdewastowanych przez przemysł i gospodarkę komunalną. Rozwój zgromadzonych roślin oceniany był na podstawie doświadczeń prowadzonych na terenach zdegradowanych.
W kolekcji zgromadzono popularne gatunki
uprawiane na cele
energetyczne, takie
jak: wierzba, ślazowiec pensylwański,
miskant
olbrzymi
oraz gatunki, które
w przyszłości mogą
być stosowane na
plantacjach energetycznych. Kolekcja liczy obecnie
ponad 150 gatunków drzew, krzewów oraz bylin.
Celem tematu jest zabezpieczenie zasobów
genowych roślin motylkowatych drobnonasiennych poprzez ich zbiór, utrzymywanie w
stanie żywym w warunkach ex situ, charakterystykę i ocenę dla obecnego i przyszłego wykorzystania w hodowli nowych odmian, prac
badawczych i działalności szkoleniowej.
W skład kolekcji, liczącej aktualnie 133 obiekty
wchodzą: kolekcja dydaktyczna oraz kolekcja
robocza, w której prowadzona jest waloryzacja cech morfologiczno - fenologicznych i
użytkowych. W kolekcji
roboczej znajdują się 33
odmiany i ekotypy koniczyny białej, 8 - koniczyny rozdętej i 2 - koniczyny zmiennej. W kolekcji
dydaktycznej
zgromadzono 71 obiektów reprezentujących 65 gatunków, należących do
15 rodzajów: cieciorka,
esparceta, groszek, komonica,
komonicznik,
koniczyna,
konikleca,
lucerna,
ostrołódka,
przelot, rutwica, siekiernica, traganek, wyka i
wilżyna.