PKD - Krajowe Centrum ds AIDS
advertisement
Krajowe Centrum ds. AIDS ZAŁĄCZNIK nr 3 do „Procedur wyboru w roku 2014……” STANDARDY OBOWIĄZUJĄCE W PUNKTACH KONSULTACYJNO –DIAGNOSTYCZNYCH (PKD) GŁÓWNE ZADANIA wykonywanie anonimowych i bezpłatnych badań wykrywających zakażenia HIV, oferowanych wszystkim osobom o ryzykownych zachowaniach chcącym przeprowadzić badanie w sposób dyskretny, bez podawania danych personalnych. Między innymi ma to na celu wykrywanie wczesnych zakażeń HIV, prowadzące do przerwania dalszej transmisji tych zakażeń. Umożliwić ma to także wczesne objęcie opieką medyczną i swoistą terapią osób zakażonych, co w konsekwencji również ma znaczenie przeciwepidemiczne, prowadzenie profesjonalnego poradnictwa okołotestowego, mającego ważne znaczenie edukacyjne, polegające między innymi na uświadamianiu wszystkim zgłaszającym się do PKD ich ryzykownych zachowań i możliwości zmiany ich na bezpieczniejsze. gromadzenie danych epidemiologicznych o drogach szerzenia się zakażeń HIV w Polsce, w oparciu o informacje uzyskane od osób poddających się testowaniu. Pozwala to na opracowywanie skutecznych programów profilaktycznych mających na celu ograniczenie możliwości szerzenia się zakażeń HIV. WYMAGANIA warunki lokalowo-techniczne Punkty konsultacyjno–diagnostyczne powstają w oparciu o bazę lokalową istniejących podmiotów leczniczych i spełniają wszelkie wymagania formalno-prawne, fachowe i sanitarne, zgodne z przepisami ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej oraz aktach wykonawczych wydanych do tej ustawy. Zalecane jest usytuowanie PKD w centrum miasta, w miejscu łatwo dostępnym, z dobrą komunikacją miejską. Przy wejściu do budynku, w którym mieści się PKD konieczne jest umieszczenie wyraźnej tablicy o następującej treści: PUNKT KONSULTACYJNO – DIAGNOSTYCZNY badania anonimowe i bezpłatne czynny w dniach ................................................ w godzinach od ................. do .................. Do właściwego prowadzenia PKD wymagane są co najmniej dwa pomieszczenia z poczekalnią tj. jedno dla doradcy i drugie jako tzw. – punkt pobrań krwi. Pielęgniarka nie może pobierać krwi w tym samym pomieszczeniu, w którym pracuje doradca. W przypadku jednoczesnej (w tym samym czasie godzinowo) pracy dwóch lub więcej doradców konieczna jest odpowiednio większa ilość pomieszczeń (jedno dla każdego doradcy). Dla kilku doradców pracujących jednocześnie wystarczający jest jeden punkt pobrań krwi. Zalecane jest zadbanie o stworzenie w pokoju klimatu przyjaznego dla pacjenta. Strona 1 z 5 Krajowe Centrum ds. AIDS ZAŁĄCZNIK nr 3 do „Procedur wyboru w roku 2014……” Pomieszczenia PKD muszą mieć zapewniony dostęp do światła dziennego i wietrzenie naturalne. Dla potrzeb klientów i pracowników PKD muszą być zapewnione toalety. obowiązki i kwalifikacje pracowników PKD Wszyscy pracownicy PKD mają obowiązek zachowania w tajemnicy wszelkich wiadomości o pacjencie uzyskanych w trakcie pracy w PKD, zgodnie z ustawą o zawodzie lekarza, ustawą o zawodzie pielęgniarki, ustawą o podmiotach leczniczych i ustawą o ochronie danych osobowych. Dodatkowo doradcy zobowiązani są do stosowania się do przestrzegania zasad zawartych w Kodeksie Etycznym Doradcy. W PKD wymagane jest zatrudnienie co najmniej dwóch doradców z aktualnymi certyfikatami Krajowego Centrum ds. AIDS upoważniającymi do prowadzenia poradnictwa (w szczególnych wypadkach za zgodą Dyrektora Centrum w PKD może pracować jeden doradca). W PKD pracują także pielęgniarka(ki) do punktu pobrań krwi, lekarz (jeżeli nie ma doradcy-lekarza), koordynator (funkcję tę może pełnić jeden z doradców) i inni pracownicy administracyjni na określoną, niezbędną dla danego PKD, ilość godzin. ORGANIZACJA PRACY poradnictwo w PKD mogą prowadzić wyłącznie osoby posiadające wyższe wykształcenie medyczne (lekarz, magister pielęgniarstwa, diagnosta laboratoryjny lub pokrewne), psychologiczne oraz osoby z tytułem magistra, które ukończyły studia, w tym podyplomowe , o profilu społecznym ze specjalnością w zakresie zdrowia publicznego; poradnictwa i pracy w kontakcie indywidualnym z klientem, posiadający ważny certyfikat doradcy wydany przez Krajowe Centrum ds. AIDS; PKD powinien być czynny w ściśle określonych dniach i godzinach w systemie tygodniowym (o każdej zmianie pracy PKD koordynator zobowiązany jest powiadomić KC ds. AIDS); zalecenie wykonania badania wykrywającego zakażenia HIV i wydanie pacjentowi wyniku połączone jest zawsze z profesjonalnym poradnictwem okołotestowym; krew do badań w kierunku HIV pobierana jest przez pielęgniarkę w punkcie pobrań krwi. Klienci uprzednio powinni odbyć rozmowę przed testem z doradcą, który potem kieruje na pobranie krwi. Po odpowiednim oznakowaniu krew przekazywana jest, zgodnie z ustalonymi w PKD zasadami, do laboratorium współpracującego z PKD; wyniki badań, zarówno ujemne jak i nieujemne przekazywane są z laboratorium do doradcy. Doradca ten jest zobowiązany do wręczenia pacjentowi wyniku badania i przeprowadzenia z nim rozmowy po teście; nie zezwala się na wydawanie bezpośrednio z laboratorium wyników badań klientom; nie zezwala się na wykonywanie badań i wydawania wyników na nazwisko klienta, ani też wydawania wyników dodatnich niepotwierdzonych testem potwierdzenia; doradcy zobowiązani są do prowadzenia jednolitej dla wszystkich PKD w Polsce dokumentacji i sprawozdawczości wg wzorów opracowanych i dostarczonych przez Krajowe Centrum ds. AIDS; koordynator sporządza miesięczne zestawienie zbiorcze - ilościowe z przeprowadzonych badań i przesyła je do Krajowego Centrum ds. AIDS w umówionym terminie; Strona 2 z 5 Krajowe Centrum ds. AIDS ZAŁĄCZNIK nr 3 do „Procedur wyboru w roku 2014……” na podstawie indywidualnej, anonimowej dokumentacji pacjentów przygotowywane są przez KC ds. AIDS roczne analizy. Współpraca z laboratorium Laboratorium wykonujące testy przesiewowe, z którym PKD ma podpisaną umowę, powinno: - znajdować się stosunkowo blisko (optymalnie w tym samym budynku), - pracować na testach serologicznych spełniających uznane międzynarodowe normy czułości i swoistości (atest FDA i/lub Paul Ehrlich Institut i/lub Unii Europejskiej), - mieć zapewniony serwis aparatury oraz doradztwo medyczne. Testy nie spełniające tych warunków nie mogą być stosowane. Wskazany jest udział laboratorium w międzynarodowym programie kontroli jakości np. labquality. Badania wykrywające zakażenia HIV powinny być wykonane w laboratorium zgodnie z procedurą diagnostyczną ustaloną przez Krajowe Centrum ds. AIDS. Strona 3 z 5 Krajowe Centrum ds. AIDS ZAŁĄCZNIK nr 3 do „Procedur wyboru w roku 2014……” SCHEMAT DIAGNOSTYCZNY OBOWIĄZUJĄCY W PKD: Jedno pobranie krwi podzielone na 2 próbki surowicy Laboratorium wykonujące testy przesiewowe EIA/ELISA Wynik dodatni Laboratorium wykonujące testy potwierdzenia Test potwierdzenia Wynik ujemny lub nierozstrzygnięty EIA/ELISA Wynik ujemny brak zakażenia HIV¹ Test potwierdzenia Wynik dodatni ¹jeżeli upłynął okres 12 tygodni od ostatniego w razie wątpliwości Test przesiewowy III generacji Podejrzenie zakażenia HIV² Badanie należy powtórzyć³ ryzykownego kontaktu/zachowania, w przeciwnym wypadku badanie należy powtórzyć. Jeżeli pacjent przyjmował profilaktykę poekspozycyjną czas ten wynosi 6 miesięcy. ²na druku rozkodowania jest informacja, że wynik dodatni z jednego pobrania krwi. ³wynik nierozstrzygnięty – należy uwzględnić możliwość wyniku fałszywie ujemnego; konieczne powtórzenie badania serologicznego po upływie 2-8 tygodni; w uzasadnionych przypadkach (np. ciężki stan ogólny klienta i podejrzenie ostrej choroby retrowirusowej) powinno zostać wykonane badanie HIV RNA (niezależnie od wyniku należy powtórzyć diagnostykę serologiczną po upływie co najmniej 2 tygodni). W przypadku dodatniego wyniku w teście przesiewowym laboratorium współpracujące z PKD zobowiązane jest przekazać próbę krwi do laboratorium wykonującego testy potwierdzenia, wypełniając przy tym zalecenie wykonania testu w kierunku HIV (druk dostarczony przez KC ds. AIDS). Druk ten jest obowiązkowy dla PKD – niezbędne też jest wcześniejsze zaznaczenie przez doradcę prawdopodobnej drogi zakażenia. Strona 4 z 5 Krajowe Centrum ds. AIDS ZAŁĄCZNIK nr 3 do „Procedur wyboru w roku 2014……” Zakup testów finansuje Krajowe Centrum ds. AIDS (nie należy uwzględniać w kosztorysie oferty). W kosztorysie należy uwzględnić jedynie koszt wykonania usługi. Koszty badań testami potwierdzenia w rekomendowanych placówkach pokrywa Krajowe Centrum ds. AIDS: Wielospecjalistyczna Przychodna Lekarska Fundacji Akademii Medycznej we Wrocławiu przy ul. Pasteura 1, 50-397 (kierownik laboratorium – dr Małgorzata Zalewska tel. 0/71 784-17-84 do 86, fax. 0/71 784-17-87); Wojewódzki Szpital Zakaźny, Centralne Laboratorium Analityczne w Warszawie, ulica Wolska 37, 01201 Warszawa (kierownik laboratorium – mgr Hanna Czeszko-Paprocka tel: 022/33-55-314) lub w innych wskazanych przez Krajowe Centrum ds. AIDS miejscach. Przy przesyłaniu próbki krwi na test potwierdzenia, laboratorium wykonujące test przesiewowy powinno przekazać następujące informacje o wyniku wykonanego badania przesiewowego: - nazwę użytego testu, - producenta, - datę badania, - uzyskane wyniki, - odczyty prób badanych, - wartości punktów odcięcia. kontrola i monitorowanie programu Druki obowiązujące w PKD opracowywane są przez Krajowe Centrum ds. AIDS i dostarczane do Punktów: Zestawienia miesięczne zawierające m.in. liczbę przyjętych klientów z podziałem na wiek i płeć, w odniesieniu do osób z wynikiem dodatnim i ujemnym. Koordynator co miesiąc przesyła wypełnione zestawienie do Centrum. Ankieta doradcy wypełniana podczas rozmowy przed testem. Zawiera informacje m.in. o ryzykownych kontaktach, czasie jaki upłynął od ostatniego ryzykownego zachowania itp. Ankieta anonimowa, wypełniana przez klienta jeżeli wyrazi zgodę. Pozwala scharakteryzować osoby zgłaszające się do PKD, pod względem wykształcenia, statusu rodzinnego, majątkowego itp. Koordynator zobowiązany jest przesyłać ankietę anonimową wraz z ankietą doradcy do Krajowego Centrum ds. AIDS w systemie kwartalnym lub rocznym, ale nie później niż do końca pierwszego kwartału następnego roku. Całość dokumentacji i sprawozdawczość PKD prowadzona jest anonimowo i po przeanalizowaniu może być wykorzystana do celów statystycznych oraz do podjęcia dalszych działań profilaktycznych. Dodatkowo w PKD obowiązującymi drukami są: zalecenie wykonania badania, wypełniane najpierw przez doradcę, potem laboratorium wykonujące testy przesiewowe i w razie wyniku dodatniego zalecenie przesyłane jest i wypełniane przez laboratorium wykonujące testy potwierdzenia. Bez względu na druki obowiązujące w poszczególnych laboratoriach to zalecenie jest obowiązkowe. Nie zezwala się na wydawanie wyników klientom na tych drukach; druk rozkodowania wypełniany w przypadku wykrycia zakażenia HIV, jeżeli klient wyrazi na to zgodę. Kopia tego druku nie zostaje w PKD. Strona 5 z 5
