Rozliczenia międzyokresowe kosztów Jednostki gospodarcze
advertisement
Rozliczenia międzyokresowe kosztów Jednostki gospodarcze stosujące ustawę o rachunkowości winny zachowywać zasady rachunkowości. Jedną z nadrzędnych zasad jest zasada współmierności kosztów i przychodów. Zasada ta wskazuje, iż koszt powinien być zaliczony do tego okresu, w którym jest zrealizowany przychód związany z tym kosztem. Ponadto ustawa jednym z artykułów wskazuje, że należy rozliczać koszty w czasie. Zapisy te powodują konieczność rozliczania kosztów w okresach sprawozdawczych na, które przypadają, niezależnie od czasu, w którym są poniesione. Koszty w czasie można rozliczać w dwóch aspektach: jako czynne rozliczenia kosztów w czasie, jako bierne rozliczenia kosztów w czasie . Podstawą rozliczeń kosztów w czasie najczęściej jest czas, czyli ilość okresów sprawozdawczych. Wykorzystuje się dwie formuły rozliczania: pierwsza, to rozkładanie kosztów w równych ratach, według wliczenia – rata bieżąca = wartość kosztów do rozliczenia / liczba okresów sprawozdawczych druga, to ustalanie rat zależnie od rozmiarów działalności np.: koszty przygotowania nowej produkcji – rata bieżąca = ( kwota kosztów do rozliczenia / planowane rozmiary produkcji ) * rzeczywista produkcja w danym okresie, płace urlopowe pracowników bezpośrednio produkcyjnych – rata bieżąca = ( planowane na dany rok płace urlopowe pracowników bezpośrednio produkcyjnych / planowane na dany rok płace bezpośrednie za okres 11 miesięcy ) * płace bezpośrednie danego okresu sprawozdawczego, koszty zakupu materiałów, towarów – bieżąca rata ustalana jest w proporcji do rozchodowanych materiałów, towarów ( omówiono w podrozdziale 1.2.1. ) , koszty napraw gwarancyjnych – rata bieżąca ustalana jest procencie od wartości sprzedaży przypadające na dany okres sprawozdawczy. Najczęściej stosowanym kontem służącym do rozliczeń kosztów w czasie jest konto zespołu 6 o nazwie „inne międzyokresowe rozliczenia kosztów” .Jest to konto służące do rozliczeń czynnych i biernych. W związku z tym na koniec okresu sprawozdawczego jak i na koniec roku obrotowego może wykazać dwa salda: saldo debetowe oznaczające koszty poniesione , ale nie rozliczone , czyli czynne rozliczenia kosztów , saldo creditowe , oznaczające koszty zarachowane , ale nie poniesione , czyli bierne rozliczenia kosztów . Wynika z tego, że salda te są wykazywane w bilansie – saldo debetowe, w aktywach bilansu, z podziałem na długoterminowe i krótkoterminowe; - saldo creditowe, w pasywach bilansu, również z podziałem na długoterminowe i krótkoterminowe. Dla konta „inne międzyokresowe rozliczenia kosztów” należy prowadzić analitykę z wyróżnieniem tytułów kosztów podlegających rozliczeniom w czasie. Na podstawie analityki należy ustalić salda na koncie „inne międzyokresowe rozliczenia kosztów”, ponieważ jest to konto aktywno – pasywne Zgodnie z ustawą o rachunkowości jednostki dokonują czynnych rozliczeń kosztów w czasie, jeżeli koszty te dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych. Są to koszty poniesione, ale dotyczące kolejnych, więcej niż jeden okresów sprawozdawczych. Etapy księgowania tych kosztów i ich rozliczenia. Dokonując czynnych rozliczeń kosztów w czasie, konto „inne międzyokresowa kosztów” może wykazać na koniec roku obrotowego saldo debetowe, oznacza to, że część kosztów zostanie zaktywowana i „wejdzie” do bilansu. W związku z tym nie wystarczy brać pod uwagę tylko ilości okresów sprawozdawczych, jakich ten koszt dotyczy trzeba rozważyć jeszcze inne elementy. Kluczowe dla zakwalifikowania danego tytułu kosztów do rozliczeń czynnych w czasie jest stwierdzenie, że spełnia on warunki zakwalifikowania nierozliczonego kosztu do aktywów. Oznacza to, że powinien on w przyszłych okresach przynieść jednostce korzyści ekonomiczne. Innym elementem, na który należy zwrócić uwagę, to zachowanie kolejnej zasady rachunkowości tj. zasady istotności. Co oznacza, iż można pominąć rozliczenie kosztu w czasie mimo, że dotyczy przyszłych okresów sprawozdawczych, ale jego wartość jest mała, czyli mało istotna i pominięcie nie wpłynie na jasny i rzetelny obraz jednostki. Do najczęściej spotykanych czynnych rozliczeń kosztów w czasie można zaliczyć: remonty, ubezpieczenia majątkowe, prenumerata, czynsze, dzierżawy opłacone z góry, energia opłacona z góry, podatki od nieruchomości i środków transportu, roczna opłata za wieczyste użytkowanie gruntów, koszty zakupu materiałów , towarów, odpis na ZFŚS za okres V – XII, inne , spełniające warunki. Długość okresu rozliczenia poniesionych kosztów powinna być podyktowana charakterem rozliczanych kosztów, czyli długością czasu na jaki przypada. Dla kosztów, dla których nie można dokładnie przypisać okresu rozliczeniowego np. remonty, okresu tego nie powinno się nadmiernie wydłużać, aby nie zawyżać wartości aktywów jednostki. Ustalając okres rozliczenia trzeba kierować się istotnością kosztów. Bierne rozliczenia kosztów w czasie dotyczą zarachowania kosztów, mimo że ich jeszcze nie poniesiono, czyli są to przyszłe zobowiązania. Oznacza to, że każdy tytuł rozliczeń biernych kosztów powinien spełniać warunki zawarte w definicji zobowiązań. Przez zobowiązania zgodnie z ustawą rozumie się obowiązek wykonania świadczenia wynikający z przeszłych zdarzeń o określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki. Dokonanie takiego odpisu z tytułu biernego rozliczenia kosztów musi być uzasadnione zarówno, dlaczego taki koszt został zarachowany i, że taki koszt powstanie. Uzasadnieniem mogą być zawarte umowy, posiadane kosztorysy i inne dokumenty uwiarygodniające. Etapy księgowań dla rozliczeń międzyokresowych kosztów. Obrót środkami trwałymi Ewidencja i wycena majątku trwałego wg przepisów podatkowych Środki trwałe stanowią własność lub współwłasność podatnika, są nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania. Do środków trwałych należą: * budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością * maszyny, urządzenia i środki transportu * inne przedmioty o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok. Środki trwałe należy najpóźniej w momencie przekazania do użytkowania ujmować w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Jeżeli jednak wartość początkowa środka trwałego nie przekracza 3500 zł, koszt nabycia lub wytworzenia takiego środka trwałego można w miesiącu przekazania do użytkowania zaliczyć jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów. Wtedy nie ujmuje się go już w ewidencji. Kwestie dotyczące środków trwałych opisane są zarówno w ustawie pdof jak i pdop – ponieważ opisy są bardzo zbliżone, dla wygody będziemy się posługiwać ustawą pdof (o podatku dochodowym od osób fizycznych). Ustalanie wartości początkowej środka trwałego nabytego w drodze kupna Jeżeli nabyto środek trwały w drodze kupna, za wartość początkową uważa się cenę jego nabycia. Za cenę nabycia uważa się natomiast kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości nie materialnych i prawnych do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek i prowizji. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku. Jeżeli jesteś podatnikiem podatku VAT, kwoty o których mowa powyżej zmniejsza się o kwotę podatku naliczonego (czyli tego, o który pomniejsza swój podatek należny), z wyjątkiem przypadków gdy zgodnie z odrębnymi przepisami nie przysługuje Ci obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Wydatków na zakupiony zestaw nie zaliczysz do kosztów uzyskania przychodu w sposób bezpośredni. W koszty będzie można mógł natomiast zaliczyć co miesiąc pewną część zakupionego zestawu, czyli tzw. odpis amortyzacyjny (amortyzację). Nie wydaje się to zbyt korzystne. Ustalanie wartości początkowej środka trwałego wytworzonego we własnym zakresie Jeśli wytworzyłeś środek trwały we własnym zakresie do wyliczenia wartości początkowej należy ustalić koszt wytworzenia, na który składa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za pracę wraz z pochodnymi, inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Ustalanie wartości początkowej środka trwałego nabytego w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób. Do ustalenia wartości tak pozyskanego środka trwałego przyjmuje się wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości. Ustalanie wartości początkowej środka trwałego wniesionego do spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej w postaci aportu. Do ustalenia wartości takich środków trwałych (również wartości niematerialnych i prawnych) przyjmuje się ich wartość ustaloną przez wspólników, nie wyższą jednak niż ich wartość rynkowa w dniu wniesienia aportu. Jeżeli wytworzony środek trwały wymaga montażu, jego wartość początkową należy powiększyć o koszt montażu. Amortyzacja środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych. Ponieważ wydatków na zakup lub wytworzenie środków trwałych nie możemy zaliczyć w koszt jednorazowo i bezpośrednio jeżeli ich wartość początkowa przekracza 3500 zł, ustawodawca dał możliwość zaliczenia ich w koszt na raty – za pomocą tzw. odpisów amortyzacyjnych. Odpisy amortyzacyjne odzwierciedlają również utratę wartości środka trwałego w trakcie używania. Ponieważ środki różnią się przewidywanym okresem zużycia, stosowane są dla nich różne stawki amortyzacyjne. Najprościej sposób naliczania amortyzacji można przedstawić następująco: - w wykazie stawek amortyzacyjnych (jest to załącznik do ustawy o pdof lub pdop) znajdź stawkę dla środka trwałego, który chcesz amortyzować (dla naszych potrzeb przyjmijmy, że wynosi ona 20%) - oblicz roczną kwotę odpisów amortyzacyjnych, która jest iloczynem stawki amortyzacyjnej i wartości początkowej środka trwałego - tak ustaloną kwotę podziel przez dwanaście. W ten sposób otrzymałeś kwotę amortyzacji miesięcznej, która stanowi co miesiąc Twój koszt uzyskania przychodu Ten sposób naliczania odpisów możemy nazwać liniowym – kwoty odpisów w całym okresie amortyzacji nie ulegają zmianie. Odrębnym sposobem jest sposób, który możemy nazwać degresywnym. Opisany jest w art. 22k pdof. Jego zastosowanie jest ograniczone do środków trwałych z grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Rodzajowej Środków Trwałych oraz środków transportu, za wyjątkiem samochodów osobowych, (a samochód osobowy wg definicji ustawy pdof to każdy samochód, który nie posiada homologacji producenta lub importera wymaganej dla samochodów innych niż osobowe oraz którego dopuszczalna ładowność nie przekracza 500 kg). Metoda ta jest trudniejsza rachunkowo, ale korzystniejsza dla podatnika i polega na zastosowaniu amortyzacji z podwyższoną stawką amortyzacyjną. Współczynnik zwiększający nie może przekroczyć 2, a w przypadku używania środków trwałych w zakładzie położonym na terenie gminy o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym albo w gminie zagrożonej recesją i degradacją społeczną, których wykaz ustala Rada Ministrów współczynników nie może być wyższy niż 3. Metoda ta zakłada, że środek trwały traci na wartości więcej w pierwszych okresach używania, potem spadek jego wartości jest już mniejszy (chodzi tu zarówno o wartość użytkową jak i finansową). Oto przykład wyliczania amortyzacji metodą degresywną. Amortyzacja używanych i ulepszonych środków trwałych Środki trwałe zaliczane do grupy 3-6 i 8 oraz środki transportu uznaje się za: - używane - jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy, lub - ulepszone - jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej. Budynki i budowle uznaje się za: - używane - jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy, lub - ulepszone - jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej. Jeżeli po raz pierwszy wprowadza się do ewidencji środków trwałych środki używane lub ulepszone, można samodzielnie ustalić dla nich stawki amortyzacyjne. Obowiązują jednak pewne ograniczenia, dotyczącego minimalnego okresu amortyzacji. Okres amortyzacji nie może być krótszy niż: - dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji: a) 24 miesiące - gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25 000 zł, b) 36 miesięcy - gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25 000 zł i nie przekracza 50 000 zł, c) 60 miesięcy - w pozostałych przypadkach - dla środków transportu, w tym samochodów osobowych, o których mowa w art. 23 ust. 3a 30 miesięcy - dla budynków i budowli - 10 lat, z wyjątkiem budynków wymienionych w poz. 02 i 05 Wykazu stawek amortyzacyjnych, dla których okres ten nie może być krótszy niż 36 miesięcy. Raz przyjęte stawki amortyzacji stosuje się aż do zakończenia amortyzacji. Środki trwałe nie podlegające amortyzacji Amortyzacji nie podlegają: - grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów - budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu - dzieła sztuki i eksponaty muzealne - wartość firmy, jeżeli wartość ta nie powstała w skutek nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze: a) kupna, b) przyjęcia do odpłatnego korzystania, a przyjęte składniki majątku, zgodnie z odrębnymi przepisami są zaliczane do składników majątku używającego - składniki majątku, które nie są używane na skutek zaprzestania działalności, w której te składniki były używane, w tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaprzestano tej działalności Należy również pamiętać, że nie można dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, które są niesprawne. Jeżeli w trakcie używania środka nastąpiła konieczność wycofania go z eksploatacji np. na jeden pełny miesiąc, w tym miesiącu nie dokonuje się odpisu amortyzacyjnego. Indywidualne podwyższanie i obniżanie stawek amortyzacyjnych Ustawa daje możliwość indywidualnego kształtowania stawek amortyzacyjnych, oczywiście przy zachowaniu odpowiednich reguł. I tak: podane w wykazie stawek amortyzacyjnych stawki możesz podwyższać: - dla budynków i budowli używanych w warunkach: a) pogorszonych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,2, b) złych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,4 - dla maszyn, urządzeń i środków transportu, z wyjątkiem morskiego taboru pływającego, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej - przy zastosowaniu w tym okresie współczynników nie wyższych niż 1,4 - dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) wydanej na podstawie odrębnych przepisów, zwanej dalej "Klasyfikacją", poddanych szybkiemu postępowi technicznemu - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0. W razie wystąpienia bądź ustania warunków uzasadniających podwyższenie stawek, o których mowa w pkt. 1 i 2, stawki te ulegają podwyższeniu lub obniżeniu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające te zmiany. Zadanie 39 Jednostka jest podatnikiem vat , cała sprzedaż tej jednostki jest opodatkowana. Jednostka zakupiła maszynę na potrzeby produkcji wg otrzymanej fv 24 000 +VAT 23% . Maszynę przyjęto do używania jako środek trwały w cenie zakupu , wystawiając dokument przyjęcia OT. Dla przyjętego środka trwałego ustalono odpisy amortyzacyjne, przyjmując metodę liniową, amortyzację rozłożono na 8 lat. Zaksięgowano wg Pk ratę amortyzacji za bieżący miesiąc. Zadanie 40 Jednostka przyjęła do używania środek trwały o WP 12000.00 w sierpniu 2009. Środek trwały będzie amortyzowany metoda degresywną. Stawka podstawowa to 12%, Stawkę podstawową podwyższono współczynnikiem 3,0. Ustalić odpisy amortyzacyjne poszczególnych latach, wskazać jak długo będzie Amortyzowany środek trwały. Zadanie 41 Jednostka przyjęła do używania środek trwały o wartości początkowej 16 000,00 w czerwcu 2010 r. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje wg metody degresywnej. Stawka podstawowa 14% ,którą podwyższono współczynnikiem 2,0.Wskazać wartość odpisów amortyzacyjnych w poszczególnych latach, podać jak długo będzie amortyzowany środek trwały. Zadanie 42 Jednostka jest podatnikiem VAT . Prowadzi pełny rachunek kosztów. Posiada stany początkowe kont: Środki trwałe 123 000,00 Umorzenie środków trwałych 43 000,00 Operacje gospodarcze: 1.Wystawiono Fv na sprzedaż środka trwałego wartość netto Fv 18 000,00 + VAT 23%. 2.Sprzedany środek trwały wyksięgowano ze stanu ,jego wartość początkowa 27 000,00 dotychczasowe umorzenie 20 000,00 Zaksięgować podane operacje gospodarcze. Zadanie 43 Jednostka jest podatnikiem VAT. Posiada stany początkowe kont: Środki trwałe 120 000,00 Umorzenie środków trwałych 48 000,00 Kasa 1000,00 Operacje gospodarcze: 1. LT zlikwidowano środek trwały jego Wartość początkowa 32 000,00. dotychczasowe umorzenie 29 000,00 2.Otrzymano rachunek płatny gotówką za rozbiórkę zlikwidowanego środka trwałego na wartość 130,00 Zaksięgować i zadekretować podane operacje gospodarcze. Zadanie 44 Dokonać ewidencji operacji gospodarczych : 1. FV(Z) na zakup środka trwałego : WN 500 000,00 + VAT 23% ( termin płatności późniejszy ) - VAT nie podlega odliczeniu. 2. FV(Z) za przystosowanie środka trwałego do używania - wartość usługi netto 1000,00 + VAT 23% - VAT nie podlega odliczeniu ( termin płatności późniejszy ). 3. OT na środek trwały w wartości początkowej. Zaksięgować i zadekretować podane operacje gospodarcze. Ustalanie Wyniku Finansowego Wynik finansowy realizowany jest przez proces sprzedaży i stąd ewidencja tego procesu jest podporządkowana przygotowaniu do właściwego obliczenia wyniku finansowego. Podstawowymi czynnikami kształtującymi wynik finansowy jednostki gospodarczej są przychody ze sprzedaży i koszty ich uzyskania związane z działalnością. Zespołem kont odzwierciedlającym te elementy jest zespół 7 planu kont. Konta w tym zespole ustawione są „parami” – jedno wskazuje przychody , a drugie koszty uzyskania przychodów. Powstanie przychodów odzwierciedlone jest na kontach sprzedaży zespołu 7 po stronie creditowej, natomiast powstanie kosztów jako przeciwstawne przychodom i rejestrowane jest po stronie debetowej. Zaksięgowane koszty i przychody w efekcie są przeksięgowane na wynik finansowy. Wynik finansowy netto składa się zgodnie z ustawą o rachunkowości z kosztów i przychodów wpływających na wynik finansowy takich jak : przychody i koszty zwykłej działalności operacyjnej pozostałe przychody i koszty, przychody i koszty finansowe zyski i straty nadzwyczajne Wyodrębnienie grup przychodów i kosztów stanowi podstawę ustalania wyników z różnych zakresów działalności: wynik ze sprzedaży wynik z działalności operacyjnej wynik z działalności gospodarczej wynik brutto Na wynik ze sprzedaży składają się przychody ze sprzedaży produktów, materiałów, towarów pomniejszone o koszty podstawowej działalności gospodarczej zarejestrowanych na kontach zespołu 4, 5, 7 w zależności od wariantu ustalania wyniku finansowego ( zostanie omówione w dalszej części opracowania ). Wynik ten zostaje skorygowany o przychody i koszty pozostałej działalności operacyjnej. Te koszty i przychody nie stanowią wprawdzie zasadniczego przedmiotu działalności jednostki, ale występują obok tej działalności np. upłynnianie zbędnych aktywów trwałych, konsekwencje niedotrzymania warunków umów, kary, odszkodowania, rezerwy na przewidywane zobowiązania, rozwiązywanie tych rezerw, odpisy aktualizujące i inne nie będące w zakresie działalności podstawowej. Grupę pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych cechuje różnorodność tytułów ich powstania. Zgromadzone koszty i przychody są przeksięgowywane na wynik finansowy. Po przeksięgowaniu tworzą wynik z działalności operacyjnej. Działalność jednostek gospodarczych łączy w sobie różne formy działań, które między innymi realizują tzw. operacje finansowe. Wynik z operacji finansowej stanowi różnica miedzy przychodami finansowymi, a kosztami finansowymi. Operacje finansowe to takie działania jednostek gospodarczych, które dotyczą aktywów finansowych np. dywidendy i udziały w zyskach, odsetki, obrót inwestycjami ( w rozumieniu ustawy o rachunkowości ), różnice kursowe i inne związane z finansami. Wynik z działalności operacyjnej skorygowany o wynik z działalności finansowej tworzy wynik z działalności gospodarczej. Ponadto poza działalnością gospodarczą mogą w jednostce wystąpić zdarzenia trudne do przewidzenia i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia, są to straty i zyski nadzwyczajne. Jednostka powinna w zakładowym planie kont wskazać, jakie zdarzenia będą traktowane jako nadzwyczajne. Można do takich zdarzeń zaliczyć np. skutki finansowe zdarzeń losowych - powodzi, pożaru, kradzieży itp., a także wartość usług obcych, zużytych materiałów związanych z usuwaniem szkód losowych, jednak jest to uzależnione od wyboru przez jednostkę. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych stanowi różnice między zyskami nadzwyczajnymi a stratami nadzwyczajnymi. Do kwoty wyniku finansowego dochodzi więc się etapowo - wynik na działalności gospodarczej koryguje się o wynik zdarzeń nadzwyczajnych – uzyskując wynik brutto. Wynik brutto pomniejsza się o podatek dochodowy ( jeżeli taki występuje ) i pozostałe obciążenia wyniku otrzymując wynik netto. Wynik finansowy przedstawiony jest jako różnica między osiągniętymi przychodami ,a poniesionymi kosztami. Księgowo wynik finansowy ustala się: na koniec roku obrotowego na koniec działalności na moment zmiany formy prawnej Rachunkowo wynik finansowy może być ustalany częściej np. dla celów podatkowych, czy dla celów sprawozdawczych dla GUS .Sprawozdaniem odzwierciedlającym wynik finansowy jest rachunek zysków i strat. Wynik finansowy jak i sprawozdanie dla jednostek może być sporządzane dwoma metodami: wariantem porównawczym, wariantem kalkulacyjnym. Wybór wariantu zależy od wybranego wariantu prowadzenia ewidencji kosztów działalności podstawowej: jednostki prowadzące ewidencje kosztów działalności podstawowej tylko w układzie rodzajowym, muszą wybrać wariant porównawczy, jednostki prowadzące ewidencje kosztów działalności podstawowej tylko w zespole 5, muszą wybrać wariant kalkulacyjny, jednostki prowadzące pełny rachunek kosztów, mogą wybrać jeden z tych wariantów, określając swój wybór w planie kont i polityce rachunkowości. Jeżeli wybór wariantu zależy od prowadzenia kosztów działalności podstawowej, to różnice między wariantami muszą dotyczyć właśnie tych kosztów. Stąd różnice między wariantem porównawczym, a wariantem kalkulacyjnym dotyczą tego ,iż na wynik finansowy księgowane są następujące koszty, co obrazuje rysunek 1. Rysunek 1. Różnice w księgowaniach wyniku finansowego między wariantami . WF Wynik finansowy na Wariant Porównawczy koszty układu rodzajowego koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby zmiana stanu produktów na Wariant Kalkulacyjny koszt wytworzenia sprzedanych produktów koszty sprzedaży (produktów) koszty zarządu koszty handlowe W sprawozdaniu rachunek zysków i strat wykazywane są w pozycji koszty sprzedaży czyli łącznie z kosztami sprzedaży produktów Istota zmiany stanu produktów dotyczy kosztów układu rodzajowego i ich wykazania na wyniku finansowym . Na wynik finansowy w wariancie porównawczym są przeksięgowane koszty układu rodzajowego , czyli koszty całej działalności (obejmują one koszty produktów sprzedanych , koszty produktów zakończonych , ale niesprzedanych , koszty produkcji niezakończonej oraz koszty rozliczeń w czasie ) . Osiągane przychody przez jednostkę dotyczą tylko produktów sprzedanych . Ustalając wynik należy porównywać przychody ze sprzedaży z kosztami uzyskania przypadającymi na te produkty sprzedane . Oznacza to , że koszty ( rodzajowe ) przyjęte do obliczeń wyniku finansowego wymagają skorygowania o koszty produktów , które nie stały się kosztami uzyskania przychodów .Koszty te dotyczą : produktów zakończonych , ale nie sprzedanych , czyli zapasów wyrobów gotowych , produktów w toku ( niezakończonych ) rozliczeń kosztów w czasie ( międzyokresowych rozliczeń kosztów ) Rolę taką spełnia zmiana stanu produktów, która ustalana jest na koncie „rozliczenie kosztów”. W ciągu roku obrotowego na koncie „rozliczenie kosztów” 490 księgowane są po stronie creditowej koszty ponoszone w tym roku. Na koniec roku obrotowego w celu wyeliminowania kosztów, które nie stały się kosztami uzyskania przychodów w roku obrotowym zostają przeksięgowane na stronę debetowa konta „rozliczenie kosztów”: koszt sprzedanych produktów, koszty sprzedaży produktów, koszty handlowe, koszty zarządu. W związku z takim przeksięgowaniem na koncie „rozliczenie kosztów” 490 , może wystąpić saldo: creditowe (ct ) wskazujące zwiększenie stanu produktów , czyli kosztów poniesionych było więcej niż rozliczonych w danym roku . Oznacza to , iż część kosztów „osiadła” na wyrobach gotowych , na produktach w toku , na międzyokresowych rozliczeniach kosztów , debetowe (dt ) wskazujące zmniejszenie stanu produktów ,czyli kosztów rozliczonych , kosztów które stały się kosztami uzyskania było więcej niż kosztów poniesionych w danym roku obrotowym . Oznacza to , iż rozliczono w tym roku koszty „osiadłe „ w poprzednich latach na wyrobach gotowych , na produktach w toku ,na międzyokresowych rozliczeniach kosztów , saldo może nie wystąpić , chociaż taka sytuacja zdarza się rzadko . Zadanie 51 Podane elementy wykorzystaj do ustalenia WF : -Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów Ct 200,- Materiały 10 000,- Koszty ukł. Rodzajowego 48 000,- Rozliczenie kosztów zakupu 180,- Rozliczenie kosztów 48 000,- Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów DT 3500,- Koszty handlowe 10 000,- Przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych 100 000,- Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów gotowych 70 000,- Koszty zarządu 10 000,- Koszty finansowe 1 200,- Przychody finansowe 10 800,- Przychody ze sprzedaży towarów 51 000,- Wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu 23 000,Ustalić Wynik finansowy metodą kalkulacyjnego rachunku wyników . Ustalić wartość podatku dochodowego od osób prawnych ( 19%). Zadanie 51 Podane elementy wykorzystaj do ustalenia WF : - Koszty wg rodzaju 15 000,- Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 16 000,- Przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych 25 000,- Koszty zarządu 2 000,- Koszty sprzedaży 1 000,- Rozrachunki z tyt. Podatku od towarów i usług 2 000,- Koszty finansowe 12 000,- - Przychody finansowe 12 000,- zyski nadzwyczajne 7 000,- Kapitał akcyjny 500 000,- straty nadzwyczajne 3 000,- należności od odbiorców 2 000,- materiały 3 000,- rozliczenie kosztów 15 000,Ustalić Wynik finansowy metoda porównawczego rachunku wyników oraz kalkulacyjnego rachunku wyników . Ustalić wartość podatku dochodowego od osób prawnych ( 19%). Zadanie 52 Stan zapisany na kontach zespołu 4 to 100 000,- , z czego 40 000,- to koszty podstawowej działalności,30 000,- koszty wydziałowe , koszty sprzedaży to 5 000,-, koszty zarządu 15 000,-, koszty rozliczane w czasie to 10 000,- , z czego na bieżący okres przypada 6 000,w tym 3 000,- to koszty wydziałowe , a koszty zarządu 3 000,-. Do magazynu wyrobów gotowych przyjęto wyroby gotowe na kwotę 60 000,- w planowanym koszcie wytworzenia ( rzeczywisty koszt wytworzenia ustalono na 60 000,- także ).Wyroby gotowe sprzedano , osiągając kwotę 30 000,- , natomiast koszt wytworzenia tych wyrobów to 20 000,- . - pozostałe koszty operacyjne 10 000,- pozostałe przychody operacyjne 20 000,Jednostka prowadzi pełny rachunek kosztów .Ustalić Wynik finansowy metoda porównawczego rachunku wyników oraz kalkulacyjnego rachunku wyników . Ustalić wartość podatku dochodowego od osób prawnych ( 19%). Zadanie 53 W spółce z o.o. w dany okresie wystąpiły następujące koszty, przychody oraz zdarzenia nadzwyczajne: Przychody z e sprzedaży wyrobów gotowych 410 000,Koszty wg rodzaju 370 000,Pozostałe przychody operacyjne 85 000,Pozostałe koszty operacyjne 20 000,Przychody finansowe 15 000,Koszty finansowe 35 000,Zyski nadzwyczajne 3 000,Straty nadzwyczajne 4 000,Stan początkowy wyrobów gotowych wynosi 50 000,-, a ich stan końcowy 70 000,Ustalić wynik finansowy w dwóch wariantach.
