Choroby wątroby

Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
CHOROBY WĄTROBY
i DRÓG ŻÓŁCIOWYCH
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
CHOROBY WĄTROBY
i DRÓG ŻÓŁCIOWYCH
CHOROBY WĄTROBY
Wywiady
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Badanie fizykalne
Badania biochemiczne
Badania obrazowe
Diagnostyka inwazyjna
CHOROBY WĄTROBY
WYWIADY
Wywiady rodzinne i osobiste
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
- przetaczanie krwi
- wyjazdy za granicę
- alkohol
- leki
- kontakt z substancjami toksycznymi
CHOROBY WĄTROBY
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
KLINICZNE
CECHY
MARSKOŚCI
WĄTROBY
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
CHOROBY WĄTROBY
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
CHOROBY WĄTROBY
ŻYLAKI PRZEŁYKU
CHOROBY WĄTROBY
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
ŻYLAKI PRZEŁYKU
SONDA SENGSTAKENA-BLAKEMORE’A
CHOROBY WĄTROBY
BADANIA BIOCHEMICZNE
Ocena stanu biochemicznego stanu kki wątrobowej
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Ocena zdolności wątroby do syntezy
Amoniak
Enzymy wskaźnikowe cholestazy
Serologia wirusowa i diagnostyka immunologiczna
Znaczniki nowotworowe
CHOROBY WĄTROBY
BADANIA BIOCHEMICZNE
Ocena stanu biochemicznego stanu komórki wątrobowej
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Aminotransferaza asparginianowa ASPAT
Aminotransferaza alaninowa ALAT
Dehydrogenaza glutaminianowa GLDH
Transferaza gamma-glutamylowa GGT
ENZYM
(Transaminaza szczawiowo-octowa GOT)
(Transaminaza glutaminowo-pirogronowa GPT)
LOKALIZACJA
SWOISTOŚĆ
CYTOPLAZMA
MITOCHONDRIA
WĄTROBOWA
ASPAT
TAK
TAK
NIE
ALAT
TAK
GLDH
GGT
związane
z błoną
TAK
TAK
TAK
związane
z błoną
TAK
CHOROBY WĄTROBY
BADANIA BIOCHEMICZNE
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Ocena zdolności wątroby do syntezy
Cholinoesteraza
Czynniki krzepnięcia zależne od vit.K
kompleks protrombinowy (II, VII, IX i X)
białko C i białko S
Inne czynniki krzepnięcia (V, XI, XII, XIII i fibrynogen)
Albumina
Wczesny okres upośledzenia:
Zmniejszenie stężenia czynników krzepnięcia i antytrombiny III
Okres daleko posuniętego uszkodzenia:
Zmniejszenie zawartości albumin
CHOROBY WĄTROBY
BADANIA BIOCHEMICZNE
Amoniak
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Zwiększenie stężenia amoniaku
jest wyrazem upośledzenia
czynności odtruwającej wątroby
(zaawansowana niewydolność
krążenia;
encefalopatia wątrobowa);
CHOROBY WĄTROBY
BADANIA BIOCHEMICZNE
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Enzymy wskaźnikowe cholestazy
Fosfataza zasadowa (AP)
- Frakcje: wątrobowa, kostna, przewodów żółciowych, jelita cienkiego i łożyskowa )
- Zwiększenie aktywności:
fizjologiczne: u dzieci w okresie wzrostu, III trymestr ciąży
patologiczne:
osteogenne:
- krzywica,
- osteomalacja,
- okres gojenia złamania kości,
- nadczynność przytarczyc,
- choroba Pageta,
- nowotwory kości
wątrobowe/ żółciopochodne
- nieznacznie zwiększona aktywność AP w zapaleniu wątroby
- znacznie zwiększona aktywność u chorego z objawami cholestazy
CHOROBY WĄTROBY
BADANIA BIOCHEMICZNE
Enzymy wskaźnikowe cholestazy
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Aminopeptydaza leucynowa (LAP)
dużą aktywność LAP stwierdza się w nabłonkach dróg żółciowych,
dlatego cholestaza powoduje zwiększenie tego parametru w surowicy krwi.
Ponieważ w chorobach kości LAP pozostaje prawidłowe, badanie tego parametru
ułatwia wykluczenie osteogennej przyczyny wzrostu LAP.
5’nukleotydaza
wzrost stężenia jest swoisty dla chorób wątroby i dróg żółciowych.
Zwiększone wartości stwierdza się w cholestazie i nowotworach wątroby
-glutamylotransferaza (GGT)
najczulszy wskaźnik uszkodzenia wątroby i dróg żółciowych.
Największe wartości występują w cholestazach i alkoholowym uszkodzeniu wątroby (!).
W przypadkach zwiększonej aktywności osteoblastów wartości te są prawidłowe
CHOROBY WĄTROBY
BADANIA OBRAZOWE
USG
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Cholecystocholangiografia i ERCP
Tomografia komputerowa
Rezonans magnetyczny
Diagnostyka radioizotopowa
CHOROBY WĄTROBY
BADANIA OBRAZOWE
USG
Określenie położenia, kształtu, wielkości narządu
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Echostruktura
Stwierdzenie ograniczonych zmian wątroby
Różnicowanie zmian litych i torbielowatych
Ocena wewnątrz- i pozawątrobowych dróg żółciowych
Wykrycie pozawątrobowych przyczyn nadciśnienia
wrotnego (obrzęki, powiększenie śledziony)
Biopsja cienkoigłowa pod kontrolą USG
CHOROBY WĄTROBY
BADANIA OBRAZOWE
DIAGNOSTYKA RADIOIZOPTOPOWA
Scyntygrafia wątroby i tomografia komputerowa emisyjna
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
stwierdzenie ograniczonych zmian wątrobowych;
typowy obraz w zespole Budda-Chiariego - zamknięcie żył wątroby
Scyntygrafia sekwencyjna wątroby i dróg żółciowych
różnicowanie pomiędzy cholestazą wewnątrz- i pozawątrobową;
Scyntygrafia perfuzyjna wątroby
ocena ukrwienia wątroby i miejscowej chemioterapii przerzutów do wątroby;
Scyntygrafia perfuzyjna zbiorników krwi
wykonywana znakowanymi erytrocytami (typowy obraz w naczyniakach)
CHOROBY WĄTROBY
BADANIA OBRAZOWE
DIAGNOSTYKA INWAZYJNA
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Angiografia
HEPATOGRAFIA - uwidocznienie tt wątroby (diagnostyka guzów)
SPLENOPORTOGRAFIA
bezpośrednia - nakłucie wątroby (duże ryzyko)
pośrednia
- uchwycenie fazy żylnej po wlewie środka cieniującego
do tętnicy krezkowej górnej;
różnicowanie bloków przed-, wewnątrz- i pozawątrobowych
uwidocznienie żył wątroby przez żyłę główną
Biopsja cienkoigłowa
- różnicowanie pomiędzy cholestazą wewnątrz- i pozawątrobową;
(powikłania: krwawienie, żółciowe zapalenie otrzewnej, odma opłucnej)
Laparoskopia z biopsją celowaną i badanie histologiczne
- ocena marskości wątroby;
(powikłania: krwawienia, żółciowe zapalenie otrzewnej,
zatory powietrzne,uszkodzenie wątroby lub jelit)
BADANIA
OBRAZOWE
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
wątroby,
dróg żółciowych
trzustki
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Drogi żółciowe
ŻÓŁTACZKA
Żółte zabarwienie skóry, błon śluzowych i twardówek
spowodowane odkładaniem się bilirubiny w tkankach.
- widoczne jeśli stężenie w surowicy >2 mg/dl (34 mol/l)
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Żółtaczka rzekoma spowodowana odkładaniem się np. karotenu
CHOLESTAZA
Zastój żółci powodujący żółtaczkę, świąd i zwiększennie aktywności
enzymów skaźnikowych cholestazy (AP, LAP, GGT)
METABOLIZM BILIRUBINY
80% bilirubiny krążącej we krwi
powstaje z rozpadu hemoglobiny.
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
W ciągu doby powstaje 300 mg bilirubiny.
20 %
80 %
ŻÓŁTACZKI
Ż. HEMOLITYCZNA (przedwątrobowa)
- niedokrwistość hemolityczna
- nieefektywna erytropoeza
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Ż. WĄTROBOWA (miąższowa)
- rodzinna hiperbilirubinemia
- zakaźne zapalenie wątroby
- przewlekłe zapalenie wątroby i marskość wątroby
- toksyczne zapalenie wątroby (alkohol, tetrachlorek węgla, muchomor zielonkawy)
- polekowe zapalenie wątroby (ponarkotykowe)
- wątroba zastoinowa
Ż. CHOLESTATYCZNA (zaporowa)
- cholestaza wewnątrzwątrobowa
- cholestaza zewnątrzwątrobowa
- cholestaza wewnątrzwątrobowa
cholestatyczna postać wirusowego zapalenia wątroby
cholestatyczna postać żółtaczki polekowej
(fenotiazyna, h. płciowe, tyreostatyki)
alkoholowe stłuszczenie wątroby
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
(z. Zievego, wątroba stłuszczona cholestatyczna)
cholestaza ciążowa
żółtaczka pooperacyjna samoistna (remisja po 2-3 tygodniach)
zakażenia bakteryjna (leptospirozy, salmonellozy)
marskość żółciowa pierwotna
cholestaza samoistna nawracająca
- cholestaza zewnątrzwątrobowa
zatkanie wewnątrzkanalikowe
(kamienie przewodu żółciowego wspólnego, ścieśnienie brodawki,
zapalenie dróg żółciowych, guz, zwężenia, pasożyty)
ucisk przewodów pozakanalikowy
(pericholecystitis, pancreatitis, rak trzustki i inne guzy,
torbiele rzekome trzustki, bąblowiec wątroby, ropień wątroby)
HEMOLIZA
ŻÓŁTACZKA
ZAPOROWA
(CHOLESTAZA)
ŻÓŁTACZKA
MIĄŻSZOWA
++
(+)
+
-
++
+
-
++
+
++
-
+
ciemny
jasny
jasny
LDH / HBDH
haptoglobina 
retikulocytoza
GGT, AT, LAP
ALAT 
ASPAT 
SUROWICA
BILIRUBINA
POŚREDNIA
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
BILIRUBINA
BEZPOŚREDNIA
MOCZ
BILIRUBINA
UROBILINOGEN
STOLEC
BADANIA
DODATKOWE
ŻÓŁTACZKI - hiperbilirubinemia rodzinna
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Zwiększone stężenie bilirubiny niekoniugowanej
- okresowa żółtaczka młodocianych (Gilbert)
zaburzenia wychwytywania bilirubiny przez kki wątrobowe i zmniejszenie
zawartości UDP - glukonylotransferazy
- zespół Criglera-Najjara
typ I - brak UDP- glukonylotransferazy (ch.autosomalna recesywna)
typ II - duże zmniejszenie UDP- glukonylotransferazy
(ch.autosomalna dominująca)
Zwiększone stężenie bilirubiny koniugowanej
- zespół Dubina-Johnsona (ch.autosomalna recesywna)
zaburzenie wydzielania bilirubiny
- zespół Rotora
- samoistna nawracająca cholestaza
CHOROBY WĄTROBY
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Choroby wątroby u ciężarnych
Ostre wirusowe zapalenie wątroby
Przewlekłe zapalenie wątroby
Pierwotne cholestatyczne choroby wątroby
pierwotna marskość żółciowa
pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych
stłuszczenie wątroby
alkoholowe uszkodzenie wątroby
polekowe i toksyczne uszkodzenia wątroby
Wrodzone choroby przemiany materii
syderozy
choroba Wilsona
Niedobór alfa-1-antytrypsyny
Marskość wątroby
Nadciśnienie wrotne
Ostre uszkodzenie wątroby
Guzy wątroby
CHOROBY DRÓG ŻÓŁCIOWYCH
Choroby wrodzone
atrezja dróg żółciowych
torbiele przewodu zółciowego wspólnego
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Choroby nabyte
kamica żółciowa
hemobilia
Nowotwory
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG