Lista zagadnień do egzaminu doktorskiego z socjologii jako

Lista zagadnień do egzaminu doktorskiego z socjologii jako dyscypliny dodatkowej dla
doktorantów kierunków ekonomicznych ( Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny i
Wydział Zarządzania )- obowiązuje od roku akad. 2012- 2013
Egzaminatorzy: prof. zw. dr bab. Danuta Walczak-Duraj
dr hab. Kryspin Karczmarczuk –prof. nadzw. UŁ
I Wybrane teorie socjologiczne
Wieloparadygmatyczność socjologii i jej konsekwencje badawcze. Istota „współczynnika
humanistycznego” F. Znanieckiego
Podstawowe „ dylematy” ( 6) w obrębie współczesnych orientacji teoretycznych w socjologii
Teoretyczny rodowód teorii zachowań i wymiany: teoria behawioralna ( Homans),
strukturalna ( Blau) i sieciowa ( Emerson, Cook)
Teorie zachowań zbiorowych pierwszej ( Le Bon, Blumer, Smelser) i drugiej generacji
(Olson, Ostrom)
Teorie solidarności społecznej ( Marks, Durkheim, Tӧnnies, Parsons, Foucault)
Teoria systemów T. Parsonsa
Teoria procesów adaptacyjnych R. Mertona
Funkcjonalizm i neofunkcjonalizm
Działania społeczne w ujęciu funkcjonalnym ( Parsons), teorii wymiany ( Homans), socjologii
humanistycznej ( Znaniecki), interakcjonizmu symbolicznego ( Mead), w perspektywie
dramaturgicznej ( Goffman) oraz w perspektywie teorii strukturacji ( Giddens)
Teorie konfliktu, władzy i kontroli społecznej w ujęciu Marksa, Webera, Cosera,
Dahrendorfa, Parsonsa, Blau, Bourdieu, Foucault
Teorie struktury społecznej i uwarstwienia społecznego Marksa, Webera, Parsonsa, Bourdieu,
Wright’a, )
Socjobiologia –łączenie paradygmatów biologii i nauk społecznych
Zmiana społeczna w ujęciu: teorii dyfuzji innowacji, funkcjonalnym, marksowskim i teorii
światowego systemu kapitalistycznego
Teorie modernizacji i systemu światowego (Knӧbl, Wallerstein, Touraine)
Teorie postmodernistyczne ( ekonomiczne- m.in. Urry, kulturowe- Baudrillard, Luckmann,
Giddens, Bauman )
1
Teoria racjonalnego wyboru ( Olson, Coleman)
II Wybrane stanowiska badawcze wobec wiodących problemów współczesnych
społeczeństw
Osobowość a tożsamość we współczesnym świecie ( Goffman, Turner, Glaser, Strauss,
Straub)
Podstawowe koncepcje współczesnych społeczeństw ( m.in. społeczeństwo ryzyka U.
Becka, społeczeństwo sieciowe E. Castellsa, społeczeństwo informacyjne D. Bella,
społeczeństwo konsumpcyjne ( społeczeństwo doznań) G. Ritzera)
Społeczeństwo
i jego problemy w perspektywie liberalizmu ( różnych jego nurtów ) i
komunitaryzmu
Efektywność gospodarcza społeczeństwa w perspektywie podejścia neoinstytucjonalnego (
m.in. North, Nee, March, Olsen, Meyer, Rowan, Dimaggio, Powell)
Rola standardów etycznych w rozwoju społeczno-gospodarczym w perspektywie „żelaznej
klatki” M. Webera
Dylematy etyczne współczesnych społeczeństw i komunikowanie moralne w perspektywie
socjologii fenomenologicznej ( Luckmann, Habermas)
Globalizacja ( wymiar ekonomiczny, kulturowy i polityczny) a lokalizm i glokalizm
Charakterystyka kolejnych fal globalizacji. Różnica między globalizacją a stosunkami
międzynarodowymi
Związek między procesem globalizacji a wyłanianiem się „państwa kosmopolitycznego” w
ujęciu U. Becka
Wpływ procesów globalizacji i rozwoju technik informatycznych na przekazywanie treści
kultury masowej i popularnej
Globalizacja Nowej Ekonomii- podstawowe tendencje
Przemiany więzi we współczesnych społeczeństwach (wykształcanie się etyki netokratycznej)
Dezorganizacja społeczna i jej podstawowe wymiary ) społeczny i psychologiczny)
Rola mediów we współczesnym świecie
Społeczeństwo obywatelskie we współczesnych demokracjach
Paradoksy współczesnej demokracji i polityki
Organizacje we współczesnym świecie ( m.in. krytyczne, sieciowe organizacje społeczne itd.)
Istota, funkcje oraz wymiary kultury organizacyjnej ( w tym koncepcja G. Hofstede)
Zmiany w systemach pracy i postaw wobec pracy w perspektywie społeczeństwa
informacyjnego
2
Zaufanie społeczne – podstawowe rodzaje oraz hipotezy na temat czynników
określających poziom zaufania społecznego
Kapitał społeczny - podstawowe rodzaje oraz jego rola w rozwoju gospodarczym
Wzajemne relacje między reputacją, tożsamością i wizerunkiem organizacji
Koncepcje społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstwa w ujęciu teorii stakeholders
i shareholders ( stockholders) value
Problemy współczesnej biurokracji ( biurokracja w ujęciu M. Webera a koncepcja
dysfunkcji biurokratycznej M. Crozier’a)
Podstawowe koncepcje adaptacji kulturowej
Podstawowe modele wielokulturowości w Europie i główne przyczyny ich słabości.
Przemiany religijności we współczesnym świecie ( m.in. koncepcja J. Mariańskiego)
Nowe ruchy społeczne- podstawowe tendencje
Zjawisko korupcji: istota, rodzaje, przyczyny, skutki i sposoby rozwiązywania
problemów związanych z korupcją
Konfliktu społeczny- rodzaje, podstawowe fazy oraz metody ( tradycyjne i
nowoczesne) ich rozwiązywania
III. Metody i techniki badań socjologicznych
Badania ilościowe a badania jakościowe- podstawowe techniki i narzędzia
badawcze
Rola badań sondażowych w demokracji
Sposoby doboru jednostek do badań
Różne rodzaje wywiadów w socjologii
Wykorzystanie źródeł zastanych
Obserwacja ( jawna, ukryta, uczestniczącą, nieuczestnicząca) jako metoda
badawcza; dylematy natury etycznej
Wykorzystanie źródeł zastanych
Zalecana, podstawowa literatura:
Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2006
Giddens A., Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004
Ritzer G. , Klasyczne teorie socjologiczne, Wydawnictwo Zyski i S-ka, Poznań 2004
Szacki J., Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2002
5. Sztompka P. Kucia M. ( red.), Socjologia. Lektury, Wyd. Znak, Kraków, 2005
1.
2.
3.
4.
3
6. Walczak-Duraj D., Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010
7. Współczesne teorie socjologiczne, tom 1 i 2. Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania
L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski,Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
2006
4