NEUROFIZJOLOGIA - Fizjologia - carina159

NEUROFIZJOLOGIA.doc
(609 KB) Pobierz
KOLOKWIUM Z
NEUROFIZJOLOGII
DLA KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO LICENCJAT
KOLOKWIUM Z NEUROFIZJOLOGII
I. Część ogólna.
1)
2)
3)
4)
Degeneracja, regeneracja i udział neurotrofin w regeneracji.
Komórki gleju, ich podział i rola fizjologiczna.
Bariera krew-mózg i jej znaczenie.
Płyn mózgowo-rdzeniowy, jego skład, krążenie i znaczenie fizjologiczne.
II. Rdzeń kręgowy.
5)
Budowa rdzenia, prawo Bella-Magendiego, odruchy rdzeniowe (rozciągowy,
odwrócony rozciągowy, zgięciowy) i ich znaczenie fizjologiczne.
6) Uszkodzenie DNM – objawy.
7) Uszkodzenie rdzenia kręgowego – szok rdzeniowy.
III. Oś ruchowa.
8) Kora ruchowa i jej organizacja, homunkulus ruchowy, układ piramidowy.
9) Uszkodzenie GMN – objawy.
10) Rola jąder podstawnych w organizacji ruchów, uszkodzenie jąder podstawnych –
zespół Parkinsona.
11) Móżdżek, podział anatomiczno-fizjologiczny, rola w organizacji ruchów i utrzymaniu
równowagi, uszkodzenia móżdżku.
IV. Oś czuciowa.
12) Receptory, ich podział, transdukcja czuciowa, kodowanie analogowo-cyfrowe,
adaptacja receptorów.
13) Drogi czuciowe: układ tylnopowrózkowy i droga rdzeniowo-wzgórzowa,
charakterystyka przewodzenia w tych drogach.
14) Kora czuciowa, homunkulus czuciowy, plastyczność kory czuciowej.
15) Ból, jego powstawanie i rodzaje, transmisja bólu, układ analgetyczny mózgu, rola
endogennych opatów.
16) Termorecepcja.
V. Aktywacja mózgu.
17) Układ siatkowaty pnia mózgu US.
18) RAS i układ wzgórzowy.
19) Rola US w regulacji napięcia mięśniowego, stanów snu i czuwania.
20) EEG, rodzaje fal i ich powstawanie, znaczenie EEG.
21) Sen, jego rodzaje i charakterystyka. Zmiany EEG podczas snu.
VI. Podwzgórze i układ limbiczny.
22) Budowa podwzgórza i jego rola w utrzymaniu homeostazy.
23) Powstawanie emocji, popędy i motywacje, układ kary i nagrody, uzależnienia i ich
mechanizm.
VII. Wyższe czynności nerwowe:
24) Pamięć i jej rodzaje, podłoże neutralne, konsolidacja pamięci.
25) Mowa i jej ośrodki korowe. Okolice kojarzeniowe kory mózgowej.
26) Dominacja a uzupełniająca specjalizacja półkul mózgowych.
1) Degeneracja, regeneracja i udział neurotrofin w regeneracji.
Degeneracja (uszkodzenia):
Nastąpić może, gdy uszkodzona zostaje sama wypustka nerwowa, wtedy zachodzi
degeneracja, po której komórka może się zregenerować. Gdy uszkodzona zostaje cała
komórka nerwowa, ginie.
Wsteczna chromatoliza (wsteczne zwyrodnienie), podlega jej odcinek włókna nerwowego
powyżej miejsca uszkodzenia w kierunku ciała komórki. Rozpoczyna się 1-2 dni po
uszkodzeniu i osiąga największe nasilenie po upływie 1-2 tygodni. Następuje rozpad tigroidu,
czyli chromatoliza, obrzęk cytoplazmy ciała komórkowego i ekscentryczne ustawienie jądra.
Stopień chromatolizy zależy od wielu czynników, takich jak odległość od miejsca uszkodzenia
od ciała komórki, rodzaj i rozległość uszkodzenia, typ neuronu itd. Niektóre neurony
wykazują daleko posunięta chromatolizę, aż do śmierci komórki, podczas gdy inne mogą nie
ulegać większym zmianom.
Degeneracja typu Waltera dotyczy odcinka włókna nerwowego położonego obwodowo od
miejsca uszkodzenia. Jeżeli degeneracji podlega włókno osiowe otoczone osłonką mielinową,
wtedy następuje rozpad cylindra osiowego, rozpoczynający się po 8-10 dniach od
uszkodzenia i wchłonięcie jego fragmentów przez makrofagi. Osłonka mielinowa również
rozpada się w czasie 8-12 dni. Znikają podstawowe składniki lipidowe mieliny i wreszcie
wchłonięciu ulega osłonka przy udziale makrofagów i komórek Schwanna, które wydzielają
enzymy powodujące rozpad składników lipidowych osłonki. Jeżeli obumiera samo ciało
komórkowe, wówczas cały akson ulega zanikowi. Aksony nie zmielinizowane również ulegają
degeneracji po przecięciu neuronu.
Degeneracja transsynaptyczna obserwowana jest przy uszkodzeniu niektórych neuronów w
CNS. Uszkodzeniu ulega nie tylko neuron uszkodzony, ale i neurony bezpośrednio się z nim
stykające. Najprawdopodobniej wynika to z potrzeby przepływu impulsacji miedzy
stykającymi się neuronami.
Należy pamiętać, że na ogół przecięcie aksonu nie prowadzi do zmian w komórce
postsynaptycznej, są jednak wyjątki. Na przykład po przecięciu neuronu ruchowego,
zanikowi ulega unerwiany przez niego mięsień.
Regeneracja (odbudowa):
Uszkodzony neuron może wrócić do poprzedniej struktury i funkcji, jeśli jego uszkodzenie
nie jest zbyt rozległe. Proces regeneracji polega na odwróceniu chromatolizy i regeneracji
(odrośnięciu) włókna osiowego. Ziarnistości tigroidu wracają do prawidłowego wyglądu w
przeciągu kilku miesięcy. Z obwodowego końca zachowanego włókna osiowego zaczynają
odrastać wypustki, z których zregenerować może się całe włókno osiowe. Gdy nerw uległ
zwykłemu zmiażdżeniu, wypustki, których liczba sięga 50 i więcej, łatwo znajdują drogę na
obwód, gdyż zachowana jest neurolema (osłonka Schwanna) ze starego aksonu. Osłonka ta
tworzy niejako kanał, który po części mechanicznie i na zasadzie neurotropizmu wyznacza
drogę wzrostu nowemu aksonowi do odpowiedniego organu końcowego, czy to czuciowego,
czy ruchowego. Komórki Schwanna stopniowo „oklejają” akson, tworząc osłonkę mielinową
lub pęczek Remeka (u komórek niezmielinizowanych). Do nowej osłonki ostatecznie wnika
tylko jeden akson, a pozostałe wypustki osiowe ulegają zanikowi.
Jeżeli ciągłość uszkodzonego nerwu jest całkowicie przerwana, a końce są znacznie oddalone
od siebie, odbudowa może być trudna i długotrwała, gdyż odrastającemu aksonowi drogi nie
wytyczy kanał z neurolemy.
Gdy odległość pomiędzy całkowicie rozdzielonymi częściami jest nieduża, komórki Schwanna
obwodowego odcinka nerwu, dzielą się, wydłużają i wędrują w stronę odrastającego włókna
osiowego, pomagając tym samym w regeneracji a następnie może dojść do całkowitej
reinerwacji komórki.
Dynamika procesów regeneracji i reinerwacji komórek zależy nie tylko od rodzaju
uszkodzenia, ale także od rodzaju komórek nerwowych. Reinerwacja w CNS jest bardzo
ograniczona szczególnie z powodu braku neurolemy, tworzenia się blizn przez tkankę glejową
w miejscu uszkodzenia czyli tak zwanych nerwiaków.
Udział neurotrofin w regeneracji:
Neurotrofiny przywracają sprawność mózgu, zwłaszcza niektóre jego funkcje, np. poprawiają
pamięć, co jest przecież tak istotne dla zachowania młodości psychicznej. Neurotrofiny to
chemiczne substancje, znajdujące się w mózgu, które odżywiają nerwy - odmładzają komórki
nerwowe, naprawiają powstałe w nich zniszczenia, przywracając ich funkcje. Pod wpływem
neurotrofin odradzają się nawet te komórki, które uznawano za stracone. Niektórzy
naukowcy uważają, że będzie można zwiększyć wytwarzanie w organizmie neurotrofin, co
poprawi aktywność umysłową w późniejszych latach i opóźni proces psychicznego starzenia.
Już wykorzystuje się je w próbach leczenia pewnych schorzeń systemu nerwowego.
Neurotrofiny:
NGF
BNDF
NT3
NT4/5
NT6
nerwowy czynnik wzrostu
mózgowo pochodny czynnik neurotroficzny odpowiedzialny za neurony
czuciowe
utrzymuje wzrost skórnych mechanoreceptorów
utrzymuje wzrost skórnych mechanoreceptorów
CNTF
GNTF
LIF
FGF
TGF
PDGF
IGF1
utrzymuje wzrost skórnych mechanoreceptorów
czynnik produkowany przez komórki mięśniowe
czynnik produkowany przez komórki glejowe
czynnik hamujący białaczkę
czynnik wzrostu fibroblastów
transportowy czynnik wzrostu
czynnik wzrostu pochodzący z płytek krwi
insulinopodobny czynnik pierwszy
2) Komórki gleju, ich podział i rola fizjologiczna.
Komórki glejowe lub glej [glia – klej], stanowią obok komórek nerwowych drugi składnik
tkanki nerwowej (80-90% wszystkich komórek). Komórki glejowe nie przekazują impulsów
nerwowych tak, jak to czynią neurony, choć są do tego niezbędne. Biorą udział m.in. we
współtworzeniu bariery krew-mózg, w syntezie niektórych neuroprzekaźników, w procesach
związanych z wydzielaniem i wychwytywaniem neuroprzekaźników, tworzą osłonki
mielinowe aksonów, uczestniczą w odżywianiu neuronów, oraz pełnią funkcje obronne.
Wyróżnia się:
 makroglej
 astrocyty
 oligodendrocyty
 komórki ependymy
 mikroglej
komórki Schwanna
Astrocyty (komórki gwieździste) są największymi komórkami glejowymi – wyróżniamy
astrocyty włókienkowe i protoplazmatyczne. Nie są pobudliwe, mają liczne wypustki, którymi
m.in. otaczają synapsy, zabezpieczając przed wydostawaniem się neuroprzekaźników poza
ich obręb, czyli biorą udział w tworzeniu bariery komórkowej. Są komórkami podporowymi
neuronów. Uczestniczą też w metabolizmie neuroprzekaźników takich jak glutaminian, GABA,
czy serotonina. W zniszczonych rejonach mózgu, jeżeli ubytek tkanki nie jest duży, tworzą
tzw. blizny glejowe. Wychwytują K+ i uwalniają Ca2+.
Oligodendrocyty tworzą osłonki mielinowe w ośrodkowym układzie nerwowym (zaś komórki
Schwanna/neurolemocyty – w obwodowym). Izolują od siebie komórki nerwowe.
Ependymocyty (komórki ependymy) występują w wyściółce komór mózgu i rdzenia,
wytwarzają płyn mózgowo-rdzeniowy.
Mikroglej pełni funkcję makrofagów (wykazują właściwości żerne), posiada zdolność do
przemieszczania się i fagocytozy. Komórki mikroglejowe wytwarzają interleukinę IL-1,
wywołującą odczyn gorączkowy i aktywują się w stanach zapalnych, a ich silne namnażanie
się określane jest terminem "glejoza". W stanach wzmożonej aktywności mogą prowadzić
do destrukcji nerwów. Produkuje NGF.
3) Bariera krew-mózg i jej znaczenie.
Bariera krew-mózg BBB (Blood-Brain Barrier) utworzona przez stopki naczyniowe
astrocytów, błonę podstawną i śródbłonek naczyń mózgu. Stanowi fizyczną barierę pomiędzy
naczyniami krwionośnymi a tkanką nerwową, mającą zabezpieczać układ nerwowy przed
szkodliwymi czynnikami. Bariera ta nie występuje w rejonie tylnego płata przysadki
mózgowej (wydzielania ona do krwioobiegu hormony) oraz w okolicach splotu
naczyniówkowego, znajdującego się w komorach mózgu (splot naczyniówkowy produkuje
płyn mózgowo-rdzeniowy). Jest przepuszczalna dla O2, CO2, C2H5OH (etanolu), hormonów
sterydowych i substancji rozpuszczalnych w tłuszczach; a nieprzepuszczalna dla białek i
substancji wysokocząsteczkowych (np. toksyn). Wyjątkiem jest wysoka przepuszczalność
bariery w obrębie podwzgórza ( regulacja homeostazy). Bariera zabezpiecza tkankę
mózgową przed wahaniami w stężeniu poszczególnych składników występujących w osoczu
krwi i krążącymi związkami szkodliwymi.
4) Płyn mózgowo-rdzeniowy, jego skład, krążenie i znaczenie fizjologiczne.
Płyn mózgowo-rdzeniowy to przejrzysta, bezbarwna ciecz, która wypełnia przestrzeń
podpajęczynówkową mózgu, komory mózgu oraz kanał rdzenia kręgowego. Jest nieustannie
wytwarzany w stałej objętości 500 ml w ciągu doby poprzez sploty naczyniaste i wyściółkę
układu komorowego mózgu (Ependymocyty). Podlega on dwukrotnej wymianie w ciągu
24 godzin.
Skład płynu mózgowo-rdzeniowego:
Na+
147,00 mM
K+
2,90 mM
2+
Ca
1,15 mM
2+
Mg
1,10 mM
Cl113,0 mM
HCO325,1 mM
fosfor nieorganiczny 1,10 mM
białko
0,2 g/l
glukoza
3,58 mM
kreatynina
132,6 μM
kwas moczowy
89,2 μM
Wymiana i krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego jest następujące:
 wytwarzany w komorach mózgu
 przepływa przez:
 otwory Monroe'a
 III komorę

Plik z chomika:
carina159
Inne pliki z tego folderu:


Fizjologia - pytania.docx (34 KB)
 Fizjologia układu nerwowego.doc (48 KB)
 NEUROFIZJOLOGIA.doc (609 KB)
neurofizjologia opracowanie zagadnień.doc (158 KB)
 Układ nerwowy.doc (41 KB)
Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin







Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dla Mediów
Dział Pomocy
Opinie
Program partnerski




Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Ochrona praw autorskich
Platforma wydawców
Copyright © 2012 Chomikuj.pl
Promocja Zdrowia