doc
advertisement
PUBLICZNE PRAWO KONKURENCJI Pytania na egzamin 2010r (Bezpieczeństwo wewnętrzne) 1. Scharakteryzuj podział prawa konkurencji. 2. Geneza prawa monopolowego. 3. Geneza zwalczania nieuczciwej konkurencji. 4. Organy ochrony konkurencji. 5. Wyłączenia podstawowe z art. 2 i 3 (warunkowe i bezwarunkowe). 6. Instytucje prewencyjne – charakterystyka. 7. Procedura koncentracyjna (kiedy się zgłasza a kiedy nie, jakie są stany koncentracyjne). 8. Praktyki ograniczające konkurencje/porozumienie. 9. Wyłączenia w zakresie porozumień ograniczających konkurencje. 10. Wyjaśnij pojęcia związane z kartelizacją 11. Wyjaśnij pojęcia związane z koncentracją. 12. Wyjaśnij pojęcia: pozycja dominująca, konkurent, rynek właściwy. 13. Postępowanie przed prezesem urzędu. 14. Instytucja Amicis curia 15. Postępowanie wyjaśniające/ Hybrydowe. 16. Jakie są przedawnienia i inne terminy procesowe. 17. Sankcje. 18. Świadek koronny. 19. Zakres podmiotowy i przedmiotowy starej i nowej ustawy. 20. Czyn nieuczciwej konkurencji. 21. Jak ustala się prawa osoby zagranicznej. 22. Tajemnica przedsiębiorstwa (definicja, okres trwania, formy naruszenia itd) 23. Czyny utrudniające wejście na rynek (wymienić 4 i scharakteryzować) 24. Kiedy dyskryminacja jest uzasadniona a kiedy nie? (przykłady) 25. Nieuczciwa reklama, pojęcia podobne do reklamy 26. Reklama porównawcza - wymienić przykłady (w ustawie) 27. Scharakteryzuj dobre obyczaje w ustawie (gdzie są określone a gdzie niedookreślone - w których artykułach) 28. Nieuzasadnione powództwo 29. Nowe czyny nieuczciwej reklamy (przykłady) 30. Formy, rodzaje, zasady pomocy publicznej miłej nauki i powodzenia 1. Scharakteryzuj podział prawa konkurencji. 1) Prawo antymonopolowe 2) Prawo zwalczania nieuczciwej konkurencji 3) Prawo równego konkurowania 4) Prawo ograniczenia konkurencji 5) Prawo zakazów konkurencji 6) Branżowe prawa konkurencji 7) Międzynarodowe prawo konkurencji 8) Inne prawa konkurencji Prawo antymonopolowe – to prawo które ma na celu chronić rynek przed monopolem. Jeśli na ryku jest monopol to nie ma konkurencji. *ust. O ochronie konkurencji i konsumentów z 2007 r. (akt generalny) *akty szczegółowe – np. dotyczące bankowości, energetyki, funduszy emerytalnych, obrotu papierami wartościowymi Prawo zwalczania nieuczciwej konkurencji – ma na celu zwalczanie nieuczciwej konkurencji tego co nie jest uczciwe, dotyczy np.: naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa. * ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 16 kwietnia 1993 roku (akt generalny). Prawo równego konkurowanej 1. prawo zamówień publicznych – ustawa z 1994 roku Dotyczy sytuacji gdy jest konkurencja na rynku ale państwo/ samorząd poprzez nieuczciwe zamówienia publiczne może zniszczyć konkurencję lub zachwiać nią 2. prawo pomocy publicznej – ustawa z 2000 roku wsparcie dla sektorów schyłkowych, nierentownych lub na rozwój nowych sektorów Prawo ograniczenia konkurencji - zawiera przepisy zabraniające prowadzenia działalności gospodarczej przez niektóre osoby piastujące wyższe stanowiska np.: prezydent, sędzia, prokurator, politycy. Prawo to nakłada również obowiązek zgłaszania stanu majątkowego przez te osoby. Rejestr korzyści- polega na tym, że jeśli ktoś pełni ważną funkcję to musi w takim rejestrze zgłosić otrzymane korzyści jakie uzyskał poza dochodami własnymi np. prezenty *ustawa z 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej Prawo zakazów konkurencji – polega na tym, że jeżeli ktoś zakończył stosunek pracy przez pewien okres czasu nie może podjąć pracy w firmie konkurencyjnej lub mogącej być konkurencją lub prowadzić własnej działalności konkurencyjnej. Zakaz konkurencji w prawie pracy powinien się zawierać w formie pisemnej np. klauzula do umowy, aneks *Kodeks spółek handlowych , * prawo pracy Branżowe prawo konkurencji – są to przepisy odnoszące się do poszczególnych branż np. telekomunikacja, transport kolejowy, media elektroniczne, energetyka, fundusze emerytalne, obrót papierami wartościowymi Międzynarodowe prawo konkurencji - prawo wspólnotowe, - prawo Rady Europy, - najwięcej regulacji OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) Inne prawa konkurencji – prawo konkurencji w innych regulacjach np. prawo upadłościowe i naprawcze, prawa autorskie, prawo własności przemysłowej, ustawa o przedsiębiorstwie państwowym i inne 2. Geneza prawa monopolowego. Stany Zjednoczone 1889r Sherman Act – prawo antymonopolowe, antytrustowe - nacisk na to aby nie dochodziło do monopolizacji, kwestie zmów, porozumień kartelowych (obowiązuje do dziś, wielokrotnie zmieniany) W Europie podobne regulacje pojawiły się w dobie Wielkiego Kryzysu, tworzy się wówczas prawo kartelowe. W Polsce - po II wojnie światowej brak przepisów aż do końca lat 80-tych. W socjalizmie uznano, że konkurencja nie będzie pobudzać społeczeństwa. Nie było konkurencji bo konkurencja jest sprzeczna z założeniami socjalizmu. 1987 – stworzono I ustawę monopolistyczną – ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym w gospodarce narodowej 1990 - ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym (powstało orzecznictwo, ustawa przystosowana do polskiego rynku, różniła się od regulacji europejskich, znaczna część przepisów dotyczyła demonopolizacji 1995 – złagodzono przepisy demonopolizacyjne, przepisy korzystne dla rynku konkurencji 2000 - ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów I (zgodna z przepisami unijnymi) 2007 - ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów II 3. Geneza zwalczania nieuczciwej konkurencji. Publiczne prawo konkurencji zaczęło się rozwijać po Rewolucji Francuskiej, nastąpił wysyp przedsiębiorców, zaczęto dostrzegać nieuczciwych przedsiębiorców, zaczęto to regulować przepisami o nieuczciwej konkurencji. 1883 Konwencja Paryska o ochronie własności przemysłowej (obowiązuje do dziś, stroną konwencji jest również Polska) Francji zależało na ochronie własnych produktów (renoma produktów francuskich np. perfum, odzieży alkoholi) kładziono nacisk na ochronę marki, znaków towarowych i ogólnie na zwalczanie nieuczciwej konkurencji Polska 1926 – ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji I (bardziej szczegółowa od konwencji) W okresie socjalizmu znacznie ograniczono zakres obowiązywania ustawy, była w tzw. „uśpieniu” 1993 ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji II -rewolucja na polskim rynku dla przedsiębiorców, -skierowana do przedsiębiorców małych i średnich -skargę zgłasza przedsiębiorca do sądu rejonowego – wydział gospodarczy -występuje się o odpowiedzialność cywilną 4.Organy ochrony konkurencji. * Prezes UOKiK -centralny organ administracji państwowej w sprawach ochrony kik, -może nim zostać osoba wyróżniająca się wiedzą teoretyczną z zakresu gospodarki rynkowej, okik, -wykształcenie wyższe z zakresu prawa, ekonomii lub zarządzania - kadencja 5 lat -siedziba Warszawa -odwołanie – rażące naruszenie obowiązków (trudne do udowodnienia) Zadania: 1)nadzór nad koncentracją 2)badanie stanów koncentracji 3) nadzór nad wykonywaniem przepisów ustawy 4) nadzór nad pomocą publiczną 5)tworzenie aktów prawnych 6)opiniowanie aktów prawnych 7)współpraca z innymi organami 8)wydawanie dziennika uzędowego * Rzecznicy konsumentów - realizują zadania samorządu, powołują i odwołują ich rady powiatów lub miasta. Rzecznikiem może być osoba z wyższym wykształceniem prawniczym lub ekonomicznym. Trzeba mieć 5 lat praktyki w zawodzie prawnika lub ekonomisty. 1)Bezpłatne poradnictwo konsumenckie 2)może wpływać na zmianę prawa miejscowego w zakresie poprawy interesów konsumentów 3)współpracuje z Prezesem, inspekcją handlową 4)występuje w interesie konsumentów *Inspekcja Handlowa 1)badanie standardów związanych z towarem z wyjątkiem tych, które są wyłączone (np. podlegają sanepidowi lub innym instytucjom) 2)tworzy sądy polubowne (arbitralne) *Krajowa Rada Rzeczników Konsumentów -składa się z 9 członków – tyle ile delegatur (zasiadają wybrani rzecznicy, po jednym z każdej delegatury) - jest organem opiniodawczo doradczym Prezesa w zakresie spraw związanych z ochrona praw konsumentów : 1)wyrażanie opinii 2)przekazywanie informacji dotyczących ochrony konsumentów 3)propozycje nowych kierunków zmian legislacyjnych *Rada Dobrych Praktyk Gospodarczych -nie ma jej w ustawie, jest w statucie urzędu. -Składa się z 15 osób - po5 przedstawicieli organizacji konsumenckich, 5 z organizacji przedsiębiorców, 5 osób –specjaliści, przedstawiciele świata nauki 1)opiniuje i proponuje nowe akty prawne, 2)ocena działalności Prezesa w zakresie polityki ochrony konkurencji 3) ukierunkowuje się na daleko terminowe działania Prezasa *Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta -mieści się w Sądzie Okręgowym w Warszawie w ramach sądu gospodarczego. Przyjmuje odwołania od decyzji i zażalenia od postanowień Prezesa urzędu oraz odwołania od innych regulatorów. *Krajowy Rejestr Sądowy KRS może blokować rejestrację koncentracji, które nie uzyskały zgody Prezesa (czyli KRS sprawdza czy koncentracja jest zgodna z prawem). *Organizacje konsumenckie – to wszelkiego typu organizacje, każdy podmiot który ma na celu ochronę konsumenta. -mogą otrzymywać fundusze od Prezesa 1)wykonywanie niezależnych opinii o produktach przez niezależnych ekspertów popularyzacja ochrony konsumenta pieniądze dostają od prezesa wykonywanie testów produktów 2)edukacja w zakresie ochrony konsumenckiej 3)wydawanie ulotek, publikowanie broszur 4) prace normalizacyjne 5. Wyłączenia podstawowe z art. 2 i 3 (warunkowe i bezwarunkowe). 1. Bezwarunkowe wyłączenia: Nie stosuje się ustawy do ograniczeń konkurencji dopuszczonych na podstawie odrębnych ustaw m.in. fundusze inwestycyjne, emerytalne, prawo energetyczne, telekomunikacja, media elektroniczne, transport kolejowy, obrót giełdowy papierami wartościowymi, 2. Warunkowe wyłączenia: ustawa nie narusza prawa własności intelektualnej i własności przemysłowej z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyć będzie to: 1)umów licencyjnych lub 2)umów o ochronę informacji (w szczególności umowy know-how) jeżeli skutkiem tych umów jest: -istotne ograniczenie konkurencji lub -nieuzasadnione ograniczenie swobody działalności gospodarczej Własność intelektualna – prawa autorskie, prawo do utworów, inne prawa pokrewne Utwór – każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia Inne prawa pokrewne- np. sposób wykonania utworu Własność przemysłowa : - prawo do wynalazków (patenty) - wzorów użytkowych i przemysłowych - znaków towarowych - topografii układów scalonych - oznaczeń geograficznych. 6. Instytucje prewencyjne – charakterystyka. Instytucje prewencyjne: Nie są wydzielone w ustawie, obejmują trzy grupy działań: 1. informacyjno- ostrzegawcze (wydawanie Dziennika Urzędowego, materiałów informacyjnych ogólnych i szczegółowych, działalność naukowa i konsultacyjna) 2. programowanie i planowanie 3. nadzór nad koncentracją przedsiębiorstw (badanie stanów koncentracji, obowiązek zgłoszenia koncentracji) 7. Procedura koncentracyjna Formy, stany koncentracyjne (4 ustawowe) 1) Połączenie dwóch lub więcej samodzielnych przedsiębiorców 2) Przejęcie przez : -nabycie akcji lub -objęcie innych papierów wartościowych lub udziałów -działania kontrolne lub umowy koncernowe 3) utworzenie przez przedsiębiorców jednego wspólnego przedsiębiorcy 4) nabycie przez przedsiębiorcę części mienia innego przedsiębiorcy jeżeli obrót realizowany przez to mienie w którymkolwiek z 2 lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie przekroczył na terytorium RP równowartość 10 mln euro Obowiązek zgłoszenia koncentracji gdy: łączy światowy obrót przedsiębiorstw w roku obrotowym poprzedzającym koncentrację przekracza 1 mld euro lub obrót na terytorium Rzeczypospolitej przedsiębiorstw w roku obrotowym poprzedzającym koncentrację przekracza równowartość 50 mln euro. Zgłasza się : -w ciągu 7 dni -na specjalnych formularzach -Prezes zajmuje się najważniejszymi zgłoszeniami, mniejsze przekazuje do delegatur Wyjątki w zakresie zgłoszenia zamiaru koncentracji: 1)instytucje finansowe – w związku z prowadzonym przez nie obrotem akcjami i innymi papierami wartościowymi 2)niewielkie przedsiębiorstwa – w których obrót nie przekroczył 10 mln euro w żadnym z 2 poprzedzających lat obrotowych, działające na terytorium RP 3)postępowanie upadłościowe – wyjątek nie dotyczy konkurentów 4)w ramach jednej grupy kapitałowej 5)w przypadku czasowego nabycia w celu zabezpieczenia wierzytelności Decyzje Prezesa 1)decyzja pozytywna – gdy konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej 2)decyzja negatywna- gdy konkurencja na rynku zostanie istotnie ograniczona 3)decyzja warunkowa (może zaproponować sam przedsiębiorca) warunki: -zbycie całości lub części majątku jednego lub kilku przedsiębiorców -wyzbycie się kontroli nad przedsiębiorcą- zbycie określonego pakietu akcji -udzielenie licencji praw wyłącznych konkurentowi 4) Prezes może wyrazić zgodę pomimo istotnego ograniczenia konkurencji, jeżeli: -przyczyni się to do rozwoju ekonomicznego, postępu technicznego -może wywrzeć pozytywny wpływ na gospodarkę narodową 5)decyzja dekoncentracyjna W terminie 5 lat od decyzji wyrażającej zgodę Prezes może podjąć działania weryfikacyjne 8. Praktyki ograniczające konkurencje/porozumienie. Praktyki ograniczające konkurencje dzielimy na: -Praktyki w postaci porozumień ograniczających konkurencję -Nadużywania pozycji dominującej Porozumienie – zakazane są porozumienia których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na ryku właściwym Przykłady porozumień: 1)ustalenie bezpośrednio lub pośrednio cen, warunków zakupu lub sprzedaży towarów 2)ograniczenie lub kontrola produkcji 3)ograniczenie lub kontrola zbytu 4) ograniczenie lub kontrola postępu technicznego 5)podział rynków zbytu lub zakupu 6)ograniczenie dostępu do rynku 7)uzgodnienie przez przedsiębiorców przystąpienia do przetargu, lub przez organizatorów warunków składanych ofert w szczególności zakresu prac lub cen Nadużywanie pozycji dominującej – jest zakazane, polega w szczególności na: 1)narzucanie nieuczciwych cen (wygórowanych, rażąco niskich) 2)ograniczenie produkcji, zbytu, postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów 3)stosowanie w umowach niejednolitych warunków, stwarzających zróżnicowane warunki konkurencji 4)uzależnienie zawarcia umowy od spełnienia warunków nie mających związku z przedmiotem umowy 5)narzucanie przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści 6)przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania lub rozwoju konkurencji Pozycję dominującą można nadużywać pojedynczo lub grupowo. Decyzje w sprawach praktyk ograniczających konkurencję 1)uznanie przez Prezesa praktyki za ograniczającą konkurencję – nakazanie zaniechania jej stosowania 2) decyzja o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję – i stwierdzenie zaniechania jej stosowania (może sam przedsiębiorca zaproponować) 3)stwierdzenie zaistnienia praktyki ograniczającej konkurencję lub naruszenie art. 81,82 Traktatu Rzymskiego – zobowiązanie w drodze decyzji do wykonania pewnych zobowiązań (można określić termin) 4)decyzja uchylająca wcześniejszą decyzję 9. Wyłączenia w zakresie porozumień ograniczających konkurencje. Wyjątki w zakresie porozumień Bagatelne: - między konkurentami których łączny udział w rynku w roku poprzedzającym nie przekracza 5% - między przedsiębiorcami którzy nie są konkurentami (działają na różnych szczeblach obrotu) jeżeli łączny udział w roku poprzedzającym w rynku nie przekracza 10% Grupowe: *sensu stricte – prawodawca unijny i ustawodawca krajowy tworzą rozporządzenie RM, w których zawiera się katalog sformułowań dozwolonych i niedozwolonych (klauzule białe i czarne). Wyłączenia grupowe dotyczą np. porozumień do spraw: franchaizingowych, dystrybucyjnych, umów bankowych, badań naukowych, ubezpieczeń, w zakresie specjalizacji. *sensu largo – wyłączenia grupowe są wtedy gdy występują pozytywne przesłanki a nie ma negatywnych. Przesłanki pozytywne: - porozumienie przyczynia się do polepszenia produkcji dystrybucji postępu technicznego, gospodarczego - zapewnia nabywcy odpowiednią część korzyści Przesłanki negatywne: -porozumienia nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń które nie są niezbędne do osiągnięcia celów -nie stwarzają możliwości wyeliminowania konkurencji Wyłączenia grupowe wdrażane są na podstawie rozporządzenia RM na 5 lat 10. Wyjaśnij pojęcia związane z kartelizacją Kartel – porozumienie pomiędzy co najmniej dwoma przedsiębiorcami, którego celem lub skutkiem jest ograniczenie konkurencji Trust –kartel w którym dodatkowo powołano wspólny zarząd Syndykat –kartel w którym dodatkowo powołano wspólne organy czy jednostki 11. Wyjaśnij pojęcia związane z koncentracją. Koncern – grupa połączonych przedsiębiorstw, podporządkowanie wynika z umowy Holding –grupa przedsiębiorstw, jedna spółka dominuje nad drugą, większość udziałów decyduje o nadrzędności Konglomerat – rozrastanie się przedsiębiorstwa na inne branże (dywersyfikacja) Konsorcjum – powstaje do realizacji wspólnego przedsięwzięcia- przedsięwzięcie jednorazowe (np. w celu wygrania przetargu na budowę autostrady). Pool- szczególna forma konsorcjum, działa dłużej 12. Wyjaśnij pojęcia: pozycja dominująca, konkurent, rynek właściwy. Pozycja dominująca - pozycja przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów. Przedsiębiorca ma pozycje dominującą, jeżeli jego udział w rynku właściwym przekracza 40% (jest to domniemanie. Konkurent – przedsiębiorca, który wprowadza lub może wprowadzać, nabywa lub może nabywać w tym samym czasie towary na rynku właściwym Rynek właściwy - rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji. 13. Postępowanie przed prezesem urzędu. / 15. Postępowanie wyjaśniające Postępowanie przed Prezesem dzielimy na: I. Postępowanie wyjaśniające II. Postępowanie antymonopolowe -ogólne -w sprawach koncentracji -w sprawach praktyk ograniczających konkurencję III. Postępowanie w zakresie zbiorowych interesów konsumentów IV. inne postępowania V. postępowanie „świadek koronny” Postępowanie przed prezesem ma charakter hybrydowy (łączy wiele elementów), toczy się na podstawie KPA z elementami szczególnymi (po odwołaniu KPC) I. Cele postępowania wyjaśniającego: -badanie rynku w celu określenia stopnia koncentracji -badanie struktury rynku -ustalenie istnienia obowiązku zgłoszenia koncentracji -wstępne ustalenie czy nastąpiło naruszenie przepisów ustawy uzasadniające wszczęcie postępowania antymonopolowego Postępowanie wszczynane jest z urzędu. Postępowanie trwa nie dłużej niż 30 dni, w szczególnie skomplikowanych sprawach nie dłużej niż 60 dni II. Postępowanie antymonopolowe - wszczynane gdy postępowanie wyjaśniające dało powody - na wniosek - z własnej inicjatywy prezesa 1) Postępowanie koncentracyjne – postępowanie rozpoczyna się od zgłoszenia Prezesowi (obowiązek zgłoszenia koncentracji) -przy łączeniu – zgłaszają wszyscy przedsiębiorcy -przy przejęciu kontroli – przejmujący -przy utworzeniu wspólnego przedsiębiorcy –wszyscy wspólnie -przy nabyciu mienia- nabywający -przy holdingu- dominujący przedsiębiorca Postępowanie koncentracyjne trwa nie dłużej niż 2 miesiące, ale dla niektórych podmiotów może trwać dłużej 2) Postępowanie w sprawach praktyk ograniczających konkurencję -każdy może zgłosić na piśmie zawiadomienie dotyczące podejrzenia praktyk ograniczających konkurencję (dołącza się uzasadnienie, dowód zgłoszenia) Nie wszczyna się postępowania gdy prowadzi postępowanie Komisja Europejska lub gdy sprawa została rozstrzygnięta przez Unię Europejską Można wszcząć postępowanie gdy organ innego państwa członkowskiego prowadzi lub rozstrzygną sprawę. Postępowanie powinno trwać nie dłużej niż 5 miesięcy III. Postępowanie w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów Praktyki godzące w konsumentów w sposób bezprawny, w szczególności: 1)stosowanie wzorów umów, które są niedozwolone 2)naruszanie obowiązków udzielenia konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji 3)nieuczciwe praktyki rynkowej lub czyny nieuczciwej konkurencji Ciężar dowodu że działanie nie stanowi nieuczciwej konkurencji spoczywa na przedsiębiorcy któremu zarzuca się takie działanie. Postępowanie trwa nie dłużej niż 2 miesiące, w szczególnie skomplikowanych sprawach nie dłużej niż 3 miesiące. 14. Instytucja Amicis curia „przyjaciel sądu”, instytucja normandzka, od XIV wieku w systemie saskim, w Polsce wprowadzona w ustawie z 2007 roku Każdy ma prawo składania na piśmie z własnej inicjatywy lub na prośbę Prezesa wyjaśnień dotyczących istotnych okoliczności sprawy. (np. specjalista którego postępowanie nie dotyczy lecz posiada on dużą wiedzę, doświadczenie w danej dziedzinie) 16. Jakie są przedawnienia i inne terminy procesowe. Przedawnienia - w sprawach praktyk ograniczających konkurencje- rok od końca roku w którym zaistniało zdarzenie - w sprawach koncentracji - 5 lat od końca roku, w którym powstał obowiązek zgłoszenia Inne terminy -postępowanie wyjaśniające powinno trwać nie dłużej niż 30 dni, a w sprawach szczególnie skomplikowanych sytuacjach – nie dłużej niż 60 dni, -postępowanie antymonopolowe w sprawach koncentracji powinno być zakończone nie później niż w terminie 2 miesięcy od dnia jego wszczęcia, - postępowanie antymonopolowe w sprawach praktyk ograniczających konkurencję powinno trwać nie dłużej niż 5 miesięcy, -postępowanie w sprawie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów powinno się zakończyć nie później niż w ciągu dwóch miesięcy, a w szczególnie skomplikowanych sprawach nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. 17. Sankcje. 1)do 10% przychodów z roku poprzedzającego dla przedsiębiorstwa, 2)do 50 mln euro dla przedsiębiorstwa za umyślne lub nieumyślne nie zgłoszenie zamiaru konkurencji, niewykonanie decyzji, postanowień, udzielanie nierzetelnych, wprowadzających w błąd informacji. 3) osoby pełniące funkcje kierownicze lub wchodzące w skład organów zarządzających mogą być obciążone karą pieniężną do 50- krotności przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce 18. Świadek koronny. Duży świadek koronny –zwolnienie z kary (nie ma tego pojęcia w ustawie) jest to pojęcie doktrynalne. Prezes odstępuje od nałożenia kary jeżeli przedsiębiorca spełnia łącznie następujące warunki: 1. jako pierwszy uczestnik porozumienia dostarczy informacje prezesowi o istnieniu porozumienia, wystarczającą do wszczęcia postępowania 2. przedstawi Prezesowi z własnej inicjatywy dowody umożliwiające wydanie stosownych decyzji. 3. współpracuje w toku postępowania z prezesem 4. zaprzestał uczestnictwa w porozumieniu – nie później niż w dniu poinformowania Prezesa Urzędu o istnieniu porozumienia 5. nie był inicjatorem zawarcia porozumienia Mały świadek koronny – to osoba, która nie spełnia wszystkich warunków dot. dużego świadka koronnego, ale spełnia część warunków na podstawie, których uzyska złagodzenie kary: 1. przedstawi z własnej inicjatywy dowody, które w istotny sposób przyczyną się do wydania stosownych decyzji: 2. zaprzestał uczestnictwa najpóźniej w chwili przedstawienia dowodu. 3. może być inicjatorem zawarcia porozumienia 19. Zakres podmiotowy i przedmiotowy starej i nowej ustawy oZNK Tego nie jestem pewna, sama to pisałam!!! - Ustawa przedwojenna nie obejmowała wolnych zawodów, obecnie podlegają wszyscy, - Nie było uregulowanych pewnych zagadnień, sytuacja nie wymagała ich znajomości (np. nie znano niektórych czynów nieuczciwej konkurencji, nieuczciwej reklamy) - w obowiązującej ustawie skargę zgłasza przedsiębiorca do sądu rejonowego – wydział gospodarczy, - występuje się o odpowiedzialność cywilną 20. Czyn nieuczciwej konkurencji. Definicja ma postać podwójną: 1) Postać klauzuli generalnej 2) Postać kazuistyczną Ad1. Definicja w postaci klauzuli generalnej: Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Ad2. Definicja kazuistyczna (wyliczany jest czyn za czynem) Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności: -Wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa -Fałszywe lub oszukańcze pochodzenie geograficzne towarów albo usług - Wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług ( np. co do jakości, składników, sposobu wykonania, zastosowania, przydatności) - Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa - Nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy - Utrudnianie dostępu do rynku (bojkot, dyskryminacja, dumping) - Przekupstwo osoby pełniącej funkcje publiczną - Nieuczciwa i zakazana reklama -Organizowanie systemu sprzedaży lawinowej -Prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym 21. Jak ustala się prawa osoby zagranicznej. Zagraniczne osoby fizyczne i prawne korzystają z uprawnień wynikających z przepisów ustawy na podstawie: -Umów międzynarodowych obowiązujących RP (członkowie UE, kraje stowarzyszone z unią, byłe kolonie państw unijnych, państwa z którymi Polska zawarła umowy bilateralne) -lub na zasadzie wzajemności (wzajemność formalna i materialna – stosujemy ustawę do państw gdzie obowiązuje wzajemność materialna, nie stosujemy gdzie tylko zasada wzajemności formalnej) 22. Tajemnica przedsiębiorstwa (definicja, okres trwania, formy naruszenia itd) Tajemnicę przedsiębiorstwa stanowią informacja: -powszechnie nieznane (na danym rynku właściwym) -z zakresy techniki, technologii, organizacji przedsiębiorstwa i inne mające wartość gospodarczą, -objęte klauzulą poufności (najlepiej gdy klauzula ujęta jest na piśmie) technologia – np. wypiek chleba organizacja- np. struktura organizacyjna, zarządzanie czasem pracy inne mające wartość gospodarczą- np. lista najlepszych/ najgorszych klientów, marże, upusty, promocje Czas trwania tajemnicy: -tyle co w umowie, -gdy w umowie nie zostało określone – tyle co w ustawie (3 lata od zakończenia stosunku pracy) -aż do ustania stanu tajemnicy (gdy informacja przestanie być tajemnicą Formy naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa: -przekazanie (umyślne, nieumyślne, odpłatne, nieodpłatne, przypadkowe), - nabycia od osoby nieuprawnionej -wykorzystanie we własnym zakresie (np. praktykant pracuje w cukierni pozna unikatowy przepis wypieku, po zakończeniu praktyki otwiera cukiernię i wykorzystuje go we własnej działalności) -ujawnienie (np. pozostawienie dokumentów bez nadzoru, zapozna się z nimi osoba nieuprawniona, przekaże innej osobie) Odpowiedzialność: -zwykła – przesłanka to szkoda -zaostrzona (cywilna +karna) – gdy jest poważna szkoda (np. gdy dalszy byt przedsiębiorstwa jest zagrożony) -złagodzona – gdy nabył ktoś od osoby nieuprawnionej w dobrej wierze, sąd w takiej sytuacji może zobowiązać nabywcę do zapłaty stosownego wynagrodzenia (np. zakup skradzionej dokumentacji) 23. Czyny utrudniające wejście na rynek (wymienić 4 i scharakteryzować) 1. dumping – sprzedaż towarów poniżej ceny zakupu w celu eliminacji innych przedsiębiorstw. 2. bojkot – nakłanianie osób trzecich do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom albo niedokonywania zakupu towarów lub usług od innych przedsiębiorstw. 3. dyskryminacja – rzeczowo nieuzasadnione zróżnicowane w traktowaniu niektórych klientów. 4. przekupstwo osób pełniących funkcje publiczne 24. Kiedy dyskryminacja jest uzasadniona a kiedy nie? (przykłady) Dyskryminacja to rzeczowo nieuzasadnione zróżnicowane w traktowaniu niektórych klientów Rzeczowo uzasadnione zróżnicowanie to zróżnicowanie pod względem: - kwalifikacji, praktyki, referencji, szkolenia, kursy, znajomość języków Rzeczowo nieuzasadnione zróżnicowanie: - ze wzgl. na płeć, ze wzgl. na wiek, ze wzgl. na religijne aspekty, ze wzgl. na rasę 25. Nieuczciwa reklama, pojęcia podobne do reklamy Reklama – jest to każda wypowiedz związana ze sprzedażą towarów (nie jest to definicja ustawowa, zaczerpnięta z dyrektywy unijne z 1984 r. o reklamie wprowadzającej w bląd) Definicje zbliżone do reklamy: -propaganda – szerzenie pewnych idei, -public relations – tworzenie pozytywnego wizerunku Czyny nieuczciwej reklamy: 1) reklama sprzeczna z przepisami prawa; ( np. reklamowany sprzęt ma służyć przestępstwu) 2)reklama sprzeczna z dobrymi obyczajami, (np. firma beneton zrobiła reklamę koszulki na zwłokach serbskiego żołnierza, leżącego w kałuży krwi). 3) reklama uchybiająca godności człowieka (np. reklamy erotyczne). 4)reklama wprowadzająca klienta w błąd (jeżeli może wpłynąć na decyzję co do nabycia towaru). 5) reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów, (lęku nieuzasadnionego) 6) reklama wykorzystująca łatwowierności dzieci (np. reklama Barbie: „Wszystkie dzieci to mają”). 7) reklama ukryta - jest to wypowiedź zachęcająca do zakupu towarów a sprawia wrażenie neutralnej informacji. -tzw. produkt plejsmen; prezentacja jakiegoś produktu np. w filmie zobaczymy że główny bohater ma firmową koszulkę i sprawi to że my będziemy ją chcieli kupić. -efekt podklatkowy - działanie obrazami na podświadomość odbiorcy, oko nie widzi ale mózg koduje (np. oglądając film co 30 klatka ukazywała napój, ludzie w pewnym momencie poczuli pragnienie działa na ok. 1/3 ludzi). 8). reklama stanowiąca istotną ingerencję w sferę prywatności - uciążliwa 26. Reklama porównawcza - wymienić przykłady (w ustawie) Początkowo reklama porównawcza była czynem zabronionym z wyjątkiem gdy była pożyteczna. Obecnie jest dozwolona z wyjątkiem gdy narusza dobre obyczaje. Reklama porównawcza nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami jeżeli: 1. nie jest reklamą wprowadzającą w błąd, 2. porównuje w sposób rzetelny i dający się zweryfikować, 3. porównuje obiektywnie jedną lub kilka istotnych, charakterystycznych, porównywalnych cech towarów i usług, 4. nie powoduje pomyłek w rozróżnieniu kto kogo porównuje, 5. nie dyskredytuje towarów, usług, działalności, znaków towarowych, oznaczeń przedsiębiorstwa, 6. nie wykorzystuje w nieuczciwy sposób renomy znaku towarowego, oznaczenia przedsiębiorstwa lub innego oznaczenia odróżniającego konkurenta. 27. Scharakteryzuj dobre obyczaje w ustawie (gdzie są określone a gdzie niedookreślone - w których artykułach) W ustawie jest trzykrotne odwołanie do dobrych obyczajów: Art. 3 ust 1- dotyczący czynu nieuczciwej konkurencji Art. 16 ust 1- dotyczący nieuczciwej reklamy Art. 16 ust 3- dotyczący reklamy porównawczej - Art. 3 ust 1 oraz art. 16 ust 1 zawierają klauzule generalne niedookreślone: Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta (art. 3 ust 1), Czynem nieuczciwej reklamy jest … reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka (art. 16 ust 1) – ocenia się każdorazowo, indywidualnie czy dany czyn jest sprzeczny z dobrymi obyczajami - Art. 16 ust 3 – ustawodawca wylicza kiedy reklama porównawcza nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami w 8 punktach, m.in.: 1. nie jest reklamą wprowadzającą w błąd, 2. porównuje w sposób rzetelny i dający się zweryfikować, 3. porównuje obiektywnie jedną lub kilka istotnych, charakterystycznych, porównywalnych cech towarów i usług, 4. nie powoduje pomyłek w rozróżnieniu kto kogo porównuje, 5. nie dyskredytuje towarów, usług, działalności, znaków towarowych, oznaczeń przedsiębiorstwa, 6. nie wykorzystuje w nieuczciwy sposób renomy znaku towarowego, oznaczenia przedsiębiorstwa lub innego oznaczenia odróżniającego konkurenta. 28. Nieuzasadnione powództwo 1. W razie wniesienia oczywiście bezzasadnego powództwa z tytułu nieuczciwej konkurencji, sąd, na wniosek pozwanego, może nakazać powodowi złożenie jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. 2. Pozwany u którego na skutek niesienia powództwa powstała szkoda, może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych. 29. Nowe czyny nieuczciwej reklamy (2 przykłady należy znać ) - system argentyński -umowy lawinowe (jedna osoba kupuje jakiś produkt, za namówienie do zakupu kolejnych kilku osób otrzyma prowizję) - sprzedaż towaru z prezentem o dużej wartości (prezent nie powinien przekraczać wartości towaru, oczywiście z prezentem o niskiej wartości można sprzedawać) 30. Formy, rodzaje, zasady pomocy publicznej Ust z 2004 roku o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej Zasady, elementy pomocy publicznej: 1)zasada przejrzystości (każdy może sprawdzić kto uzyskał pomoc ze środków publicznych) 2)zasada proporcjonalności (pomoc powinna być proporcjonalna do skali problemu) 3)zasada spójności (wyrównywanie poziomu przedsiębiorstwa z branżą, innymi przedsiębiorstwami) 4)zasada subsydiarności (pomoc musi być nadzorowana) Formy udzielania pomocy: -dotacje rzeczowe, -preferencje kredytowe, -poręczenia kredytowe, -preferencje podatkowe, -różne instrumenty kapitałowe (np. zakup akcji nie pobierając dywidendy) -gwarancje, -zamówienia państwowe, -obniżanie różnych należności (podatki, opłaty, licencje) Rodzaje pomocy: 1)pomoc regionalna – może uzyskać region poniżej 70 % średniej unijnej PKB, celem pomocy jest wyrównanie poziomu w unii 2)pomoc sektorowa – pomoc dla sektorów schyłkowych, kryzysowych, np. kopalnie węgla kamiennego lub w celu tworzenia nowych sektorów, np. branża komputerowa 3)pomoc horyzontalna – celem jest poprawa konkurencyjności w przyszłości: infrastruktura, nowe systemy kształcenia, telekomunikacja, popieranie małych przedsiębiorstw Ps. To są notatki z wykładów więc mogły wkraść się jakieś drobne błędy
