MSG teoria KLASYCZNE TEORIE HANDLU
advertisement
KLASYCZNE TEORIE HANDLU: Teoria przewagi absolutnej/kosztów absolutnych Adam Smith natura i przyczyny bogactwa narodów korzystny podział pracy specjalizacja krajów w kilku produktach absolutne różnice w kosztach wytwarzania (wydajności pracy) – kryterium w wyborze specjalizacji Teoria przewagi komparatywnej/względnej D. Ricardo wymiana międzynarodowa może być korzystna dla obu stron nawet gdy koszty wytwórcze większości towarów jednej są niższe niż drugiej względne różnice w kosztach wytwarzania (wydajność produkcji) w obu krajach korzystna wymiana również wtedy, gdy kraj tańszy/wydajniejszy, nie ma jednakowej przewagi w produkcji obu dóbr koszy produkcji obu towarów = wielokrotność wytwarzania tych samych towarów w drugim kraju relacja nakładów pracy – łańcuch przewagi względnej Model Dornbuscha-Fischera-Samuelsona pokazuje zależności modelu klasycznego z uwzględnieniem większej ilości towarów i w ujęciu pieniężnym podstawą jest nakład pracy czynnik decydujący – relacja płac w krajach i kurs walutowy wskazuje współzależność poziomu płac i struktury obrotu handlowego w 2 krajach uczestniczących w wymianie międzynarodowej NEOKLASYCZNA TEORIA HANDLU krzywa obojętności – preferencje pojedynczego konsumenta wypukła – konsument rezygnuje z mniejszej ilości jednego dobra, dla większej ilości dobra drugiego wybrzuszona w kierunku pkt przecięcia osi – zmniejszająca się krańcowa stopa substytucji społeczna – kombinacja 2 dóbr dających taki sam poziom zaspokojenia potrzeb danej społeczności koncepcja popytu wzajemnego J. S. Mill wielkość popytu i podaży – czynnik decydujący dla handlu międzynarodowego zmiany wielkości niejednoczesne – siła relacji zależy od relatywnej siły popytu krzywa popytu wzajemnego – kształtowanie się relacji wymiennych (cenowych) od eksportu i importu danego kraju; pozwala określić pkt równowagi dla obu krajów; zmiana popytu na dobro wymiany i konsekwencje w układzie relacji – wzrost popytu = gotowość na eksport większej ilości dobra przy imporcie jedynie jednostki dobra innego terms of trade badanie zmian relacji cen towarowe – zmiany indeksu cen w eksporcie do zmian cen w imporcie; wzrost = zjawisko pozytywne dochodowe – pomnożenie towarowych t of t przez indeks wolumenu eksportu (czy kraj może sprowadzić mniej czy więcej dóbr w porównaniu z okresem wyjściowym) jednoczynnikowe – towarowe ważone indeksem wydajności w przemyśle produkującym na eksport; wzrost = za jednostkę pracy w sektorze eksportowym, można kupić więcej dóbr importowanych dwuczynnikowe – towarowe t of t ważone indeksem wydajności sektorów eksportu w danym kraju i importu w kraju partnerskim; wzrost = wymiana czynników z korzyścią dla kraju eksportującego Twierdzenie Heckschera-Ohlina 2 kraje, 2 towary (1- bardziej pracochłonny, 2bardziej kapitałochłonny), 2 czynniki wytwórcze (praca i kapitał; różne wyposażenie, wielkość) powiązanie kierunków specjalizacji z danych krajów z wielkością zasobów czynników produkcji oba kraje – te same technologie produkcji, doskonała konkurencja, te same gusta nie bierze się pod uwagę kosztów transportu nie ma barier w ruchu towarów kraj eksportuje te towary, do których wytworzenia zużywa relatywnie dużo czynnika produkcji w kraju obfitego kraj importuje towary, których produkcja wymaga relatywnie dużo czynnika produkcji w danym kraju rzadkiego uzupełnienie i reinterpretacja Ricardo = skąd biorą się różnice ten towarów Twierdzenie Heckschera-Ohlina-Samuelsona wyrównanie cen czynników produkcji ze specjalizacją produkcji danego dobra wzrasta popyt na ten czynnik produkcji = wzrost jego ceny specjalizacja – zmniejszenie produkcji dobra, który pochłania relatywnie dużo czynnika produkcji w kraju rzadkiego = spadek popytu = spadek cen Teoria Lernera-Samuelsona wyrównywanie cen czynników wytwórczych poprzez handel wymiana kapitału na pracę i pracy na kapitał konrwengancja poprzez handel i bezpośrednią wymianę czynników wytwórczych Teoria Stoplera-Samuelsona handel uruchamia ruch cen czynników produkcji = wzrost cen czynnika w danym kraju obfitego a spadek cen czynnika w danym kraju rzadkiego = wzrost realnych dochodów właścicieli czynnika produkcji w danym kraju rzadkiego Teoria T. Rybczyńskiego przyrosty czynników wytwórczych w kraju wzrost roli dóbr kapitałochłonnych w produkcji = pogłębienie specjalizacji w małym kraju = nie zmienione relacje cen na rynkach światowych wzrost zasobów wyłącznie jednego czynnika produkcji prowadzi do wzrostu produkcji dobra zużywającego czynnik, którego zasoby się powiększają zmniejsza się produkcja dobra, dla wytworzenia którego potrzebny jest czynnik produkcji, którego zasoby się nie zmieniają ALTERNATYWNE TEORIE HANDLU Korzyści skali spadek przeciętnych kosztów wraz ze wzrostem wielkości produkcji wewnętrzne – wzrost produkcji wewnątrz przedsiębiorstwa, obniża przeciętne koszty; wąska specjalizacja produkcji; koszty stałe niezależne od skali produkcji zewnętrzne – spadek kosztów z powodu zwiększenia produkcji w danej branży aglomeracji/koncentracji przestrzennej – gdy dana gałąź wytwórcza jest zlokalizowana w jednym rejonie warunek – wystarczająco duży rynek zbytu (jak nie, to powiększenie popytu krajowego o popyt zagraniczny) motywują uczestnictwo krajów w handlu międzynarodowym handel wewnątrzgałęziowy gdy kraj jednocześnie eksportuje i importuje podobne typy produktów przyczyny : koszty transportu, polityka zróżnicowania produktu, zróżnicowania gustów, sezonowość, korzyści skali, mała konfliktowość, kraj to nie tylko rynek zbytu opóźnienie naśladowcze M. Posner występowanie odstępu czasowego między rozpoczęciem produkcji danego dobra w dwóch krajach opóźnienie popytu – odstęp czasu między pojawieniem się danego dobra w kraju, gdzie zostało wytworzone, a powstaniem na nie popytu w innym kraju opóźnienie reakcji – odstęp czasu między powstaniem popytu na dany produkt na rynku drugiego kraju a podjęciem jego produkcji przez rynek lokalny cykl życia produktu R. Vernon powiązanie handlu ze zmianami w specjalizacji krajów w produkcji konkretnych dóbr faza wstępna – produkt sprzedawany jest na rynku kraju, gdzie jest wytwarzany, zdobywanie doświadczenia, badanie rynku faza dojrzała – produkcja masowa, eksport, produkcja w krajach importujących dany produkt faza standardowa – dominacja na rynku danego dobra krajów je eksportujących, uruchomienie produkcji w krajach rozwijających się, przewaga komparatywna = kraj jest eksporterem netto danego dobra na rynek światowy Koncepcja nakładającego się popytu kraj eksportuje towary zbywalne na rynku krajowym struktura popytu krajowego zależy od wielkości PKB per capita ruch towarów, gdy popyt w dwóch krajach się pokrywa wzmocnienie koncepcji handlu wewnątrzgałęziowego CŁO opłata pobierana przy przekraczaniu przez towar granicy danego kraju importowe - przy imporcie danego dobra eksportowe – przy wywozie towarów tranzytowe – od towarów zagranicznych przewożonych przez obszar danego kraju fiskalne – wpływy do budżetu ochronne – ochrona krajowych producentów przed konkurencją zagraniczną ad valorem – wskaźnik procentowy, odsetek od ceny towaru specyficzne – od ilości danego towaru mieszane – cło specyficzne + ad valorem (niektóre towary obłożone są oba rodzajami cła, obowiązuje to, które jest wyższe) taryfa celna – klasyfikacja towarów i odpowiadających im stawek celnych; jednokolumnowa – przywożone towary traktowane są jednakowo, bez względu na pochodzenie; wielokolumnowa – polityka zróżnicowania ceł w stosunku do towarów z różnych krajów, państwo udziela preferencji celnych efekty : wzrost cen towarów importowanych, spadek popytu na towary obłożone = spadek sprzedaży, wzrost produkcji krajowej odpowiedników zagranicznych korzyści – krajowe przedsiębiorstwa produkujące towary obłożone cłem straty – zagraniczni producenci i krajowi konsumenci stopa protekcji – średnia stawka celna – miara ogólnego stpnia protekcji rynku przez cła; suma składek celnych na wszystkie towary importowane; efektywna stopa protekcji – stopień protekcji zapewniony krajowym czynnikom produkcji przez strukturę ceł nominalna – iloraz cła w ujęciu pieniężnym i ceny światowej danego towaru efektywna – różnica krajowej wartości dodanej w warunkach istnienia cła i krajowej wartości dodanej w war wolnego handlu
