Międzyklasowy Konkurs Wiedzy Przyrodniczej

Agnieszka Tużnik
Anna Granatyr
Zespół Szkolno – Przedszkolny
Szkoła Podstawowa nr 10
w Piasku
Międzyklasowy Konkurs Wiedzy Przyrodniczej
dla klas III
Wstęp
Trzeci rok edukacji w szkole podstawowej jest bardzo bogaty w treści przyrodnicze.
W pierwszym semestrze uczniowie poznali głównie dwa ekosystemy: las i pole. Ponadto
uczestniczyli w licznych wycieczkach, które pozwoliły im pogłębić wiedzę przyrodniczą i na
których poznali piękno i bogactwo świata przyrody. Byli na wycieczce w Wygiełzowie, gdzie
uczestniczyli w dwóch zajęciach warsztatowych: „Od ziarna do chleba” i „Jak to ze lnem
było”. Pierwsze z nich miały na celu poznanie procesu pozyskiwania ziarna, mielenia mąki,
robienia kaszy, pieczenia chleba według tradycyjnych , domowych sposób. Tematem drugich
zajęć była obróbka lnu w gospodarstwie chłopskim i sposoby wykorzystywania pochodnych:
siemienia lnianego do wyrobu oleju, słomy lnianej do wyrobów przędzalniczych. Byli także
na wycieczce w piekarni w Piasku, gdzie dowiedzieli się jak obecnie piecze się chleb. Poza
tym uczniowie byli na wycieczce w lesie, na której m. in. rozpoznawali drzewa, krzewy i
rośliny zielne. Swoją wiedzę przyrodniczą pogłębili w Ośrodku Edukacji Ekologicznej
„Pszczyńskie Żubry” w Jankowicach. Tam mieli okazję obserwować żubry, a także
dowiedzieć się wielu ciekawostek od leśniczego, który poprowadził ich ścieżką edukacyjną i
pokazał ciekawe slajdy związane z lasem.
W związku z tym zrodził się pomysł zorganizowania Międzyklasowego Konkursu
Wiedzy Przyrodniczej dla klas III, który byłby sprawdzeniem wiedzy i umiejętności, jakie
zdobyli uczniowie podczas zajęć i wycieczek a także szansą dla uczniów wykazania się swoją
wiedzą przed innymi.
Cele konkursu:
 utrwalenie wiedzy przyrodniczej zdobytej na lekcjach i na wycieczkach: w
Wygiełzowie oraz w Ośrodku Edukacji Ekologicznej „Pszczyńskie Żubry” w
Jankowicach,
 zachęcenie poprzez konkurs do poszerzania wiedzy przyrodniczej,
 rozwijanie zdrowej rywalizacji,
 umożliwienie wykazania się wiedzą przyrodniczą i zdobycia sukcesu.
Środki dydaktyczne:
 zestaw pytań, dyplomy, zadania do wykonania na kartach, naturalne okazy roślin
zbożowych, karta do punktowania uczestników konkursu, nagrody
Metody: słowna, działalność praktyczna
Formy pracy: indywidualna zróżnicowana, indywidualna jednolita
Przebieg zajęć:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Powitanie dzieci.
Przedstawienie uczestników konkursu
Przedstawienie reguł konkursu
I etap konkursu
II etap konkursu
III etap konkursu
Podsumowanie punktów
Ogłoszenie zwycięzców.
Nagrodzenie zwycięzców i rozdanie dyplomów
Regulamin Międzyklasowego Konkursu Przyrodniczego
1. Konkurs przeznaczony jest dla uczniów klas III.
2. Konkurs przeprowadzony jest po 1 części zestawu książek do nauczania
zintegrowanego w klasie III oraz po wycieczce do Wygiełzowa i Ośrodka Edukacji
Ekologicznej „Pszczyńskie Żubry” w Jankowicach,
3. Konkurs odbywa się w trzech etapach:

Eliminacje – w klasach zostają przeprowadzone eliminacje. Zadaniem uczniów jest
uzupełnienie tekstu z lukami a także rozwiązanie krzyżówki przyrodniczej. Tekst z
lukami do uzupełnienia zawiera 7 haseł, natomiast krzyżówka zawiera 9 haseł. Uczeń
może zdobyć max16 punktów. Do dalszego etapu przechodzą uczniowie z najwyższą
liczbą punktów.
(W razie, gdy uczniów z maksymalną punktacją jest niewielu, dopuszcza się uczniów z 15
lub 14 punktami).
 Etap I – WYBIERZ PRAWIDŁOWĄ ODPOWIEDŹ
Uczniowie losują 1 pytanie. Za poprawną odpowiedź zdobywają 1 pkt.
PRAWDA CZY FAŁSZ
Uczniowie wybierają numer pytania. Prowadzący czyta zdanie. Zadaniem uczniów jest
stwierdzenie, czy zdanie to zawiera prawdziwą informację czy fałszywą. Za poprawną
odpowiedź otrzymują 1 pkt. Za nieprawidłową odpowiedź otrzymują 0 pkt.
JAKA TO ROŚLINA
Prowadzący pokazuje naturalne okazy roślin zbożowych. Zadaniem uczestnika konkursu jest
odgadnięcie nazw tych roślin oraz zapisanie, co tworzy owoc tej rośliny.
Za każdą poprawną odpowiedź otrzymuje 1 pkt. Łącznie można zdobyć 6 pkt.
Do następnego etapu przechodzą uczniowie, którzy w pierwszym etapie zdobyli największą
ilość punktów.
 Etap II – CO ZAPAMIĘTAŁEM Z WYCIECZKI
Uczniowie losują po 2 pytania związane z wycieczką do Ośrodka Edukacji Ekologicznej
„Pszczyńskie Żubry” w Jankowicach. Za poprawną odpowiedź zdobywają 1 pkt. Max mogą
zdobyć 2 pkt.
ROZWIĄŻ KRZYŻÓWKĘ
Uczniowie otrzymują krzyżówkę, w której na podstawie rysunków muszą odgadnąć z jakich
drzew pochodzą liście i owoce. Krzyżówka zawiera 6 haseł. Drugim zadaniem w tej rundzie
jest uzupełnienie tekstu odpowiednimi wyrazami. Jest ich 3.
Uczeń może zdobyć max 9 punktów.
Do następnego etapu przechodzą uczniowie, którzy zdobyli dotychczas największą liczbę
punktów.
 Etap III – RUNDA DWÓCH TRUDNYCH PYTAŃ
Uczniowie losują po dwa pytania. Za pełną odpowiedź otrzymują 2 pkt, za niepełną 1 pkt,
brak odpowiedzi 0 pkt. W tej rundzie mogą otrzymać max 4 punkty.
4. Jeśli w podsumowaniu wystąpią uczniowie o tej samej punktacji, ogłasza się dogrywkę,
aby wyłonić pierwsze, drugie i trzecie miejsce. Jeśli trudno będzie wyłonić zwycięzców
dopuszcza się przyznanie miejsc równorzędnych. (Dyplomy będą wtedy rozdane
następnego dnia ze względy na konieczność ich dodrukowania)
5. Jury czuwa nad prawidłowym przebiegiem konkursu, rozstrzyga sporne kwestie, czuwa
nad prawidłowym zapisywaniem i liczeniem punktów.
6. Zdobywcy trzech pierwszych miejsc otrzymują dyplomy i nagrody
RUNDA: WYBIERZ POPRAWNĄ ODPOWIEDŹ
1. Ptak zwykle widywany nad polem
to:
a) dzięcioł
b) skowronek
c) łabędź
2.
a)
b)
c)
Która z roślin nie jest zbożem:
jęczmień
len
kukurydza
3.
a)
b)
c)
Maki i chabry na polu to:
zboża
rośliny okopowe
chwasty
4.
a)
b)
c)
Ziemniaki to:
rośliny włókniste
rośliny okopowe
zboża
5.
a)
b)
c)
Do orania służy:
pług
brona
kombajn
6. Ptaki odlatują do ciepłych krajów,
gdyż:
a) lubią poznawać nowe miejsca
b) zimą brakuje im pożywienia
c) lubią się opalać
7. Najniższa warstwa roślinności w
lesie to:
a) runo
b) podszyt
c) drzewa
8. Jeśli staniesz twarzą w kierunku
północnym, to twoja lewa ręka
będzie wskazywać :
a) południe
b) wschód
c) zachód
9. Las, w którym rosną dęby i sosny
to:
a) las liściasty
b) las mieszany
c) las iglasty
10. Drzewa zrzucają liście na zimę,
aby:
a) nie tracić wody
b) było im cieplej
c) pomóc jeżom przetrwać zimę
11. Na mapie fizycznej niziny
zaznaczamy kolorem:
a) niebieskim
b) zielonym
c) żółtym
12. Morze Bałtyckie leży na:
a) południu Polski
b) wschodzie Polski
c) północy Polski
13. Do grzybów jadalnych należy:
a) podgrzybek brunatny
b) muchomor sromotnikowi
c) goryczok żółciowy
14. Jeż najczęściej zjada:
a) jabłka
b) ślimaki i owady
c) żaby
15. Zwierzęta wszystkożerne żywią się:
a) tylko zwierzętami
b) zwierzętami i roślinami
c) tylko roślinami
16. Przepiórkę możemy najczęściej
spotkać:
a) na polu
b) w lesie
c) w gospodarstwie wiejskim
17. Olej otrzymujemy z:
a) kukurydzy
b) rzepy
c) soji
18. Z buraka pastewnego otrzymujemy:
a) paszę
b) cukier
c) barszcz
19. Do ręcznego mielenia zboża na
mąkę służyły kiedyś:
a) cepy
b) żarna
c) tłuczki
20. Dorosłe żubry ważą około:
a) 800 kg
b) 400 kg
c) 1300 kg
21. Wykopki to:
a) kopanie ziemi
b) zbiór ziemniaków
d) zbiór jabłek
RUNDA: PRAWDA CZY FAŁSZ
1. Pierwszą pracą, którą należy wykonać na polu jest orka. P
2. Wszystkie prace w polu wykonuje się ręcznie. F
3. Las zatrzymuje zanieczyszczenia. P
4. Zwierzęta mięsożerne jedzą głównie rośliny. F
5. Siewnik służy do odchwaszczania. F
6. Las dostarcza nam wielu surowców. P
7. W rezerwacie zwierzęta i rośliny są pod ochroną. P
8. Drzewa zrzucają liście, aby nie stracić przez nie wody w czasie zimy. P
9. Wśród igieł jeża żyje wiele pcheł. P
10. Jeż nie jest zwierzęciem chronionym. F
11. Mchy należą do podszytu. F
12. Łąka to miejsce, na którym ludzie uprawiają różnego rodzaju rośliny. F
13. Na mapie fizycznej morza i oceany zaznacza się kolorem niebieskim. P
14. Krainy geograficzne to obszary wyróżniające się podobnym krajobrazem, a
zwłaszcza ukształtowaniem powierzchni. P
15. Orzeł jest ptakiem drapieżnym. P
16. Szyszki jodły są skierowane w dół. F
17. Kurka to rodzaj grzyba jadalnego. P
18. Na grzybobranie powinniśmy się udawać wcześnie rano. P
19. Las to zbiornik wilgoci. P
20. Gęste gałęzie drzew powodują, że w lesie są silne wiatry. F
21. Łoś jest zwierzęciem mięsożernym. F
22. Kuna mieszka w dziuplach drzew. P
Pytania z podręcznika
1. Za pomocą jakich zmysłów poznajemy świat? (wzroku, słuchu, węchu, smaku i
dotyku)
2. Jakie specjalne przyrządy optyczne pomagają człowiekowi w poznawaniu
środowiska? (lupa, lornetka, mikroskop, teleskop)
3. Jakie warstwy roślinności można wyróżnić w lesie? (runo podszyt, drzewa)
4. Jakie rośliny tworzą runo? (mchy, paprocie, borówki, jagody, grzyby)
5. Jakie rośliny tworzą podszyt? (krzewy i młode drzewa)
6. Jakie można wyróżnić typy lasów?
7. Jak zbudowany jest grzyb kapeluszowy?
8. Czym żywi się jeż? (owady, ślimaki, dżdżownice, żaby, węże)
9. O jakich roślinach mówimy że są samożywne? (rośliny o zielonych liściach potrafią
wytworzyć pokarm, wykorzystując promienie słoneczne)
10. Co to jest łańcuch pokarmowy?
11. Czy jest to łańcuch pokarmowy – lis - mysz - ślimak – liść? (tak)
12. Co to jest pole ?
13. Jak można podzielić rośliny uprawiane przez człowieka?
14 Wymień rośliny zbożowe
15 Wymień rośliny okopowe
16. Wymień rośliny oleiste
17. Wymień rośliny włókniste.
18. Wymień zwierzęta, które znajdują na polu pożywienie i schronienie.
19. Jakie maszyny są potrzebne rolnikowi do wykonania następujących prac:
a) orka
b) wysiew zboża
c) zbiór dojrzałego zboża –
20. Owoc której z roślin zbożowych nazywamy kolbą?
21. Z jakiego zboża powstaje chleb?
22. Co otrzymujemy z pszenicy?
23.Zboża siane jesienią to zboża .............................
24. Zboża siane wiosną to zboża .................... .
25. Dlaczego jesienią liście zmieniają kolor?
26. Dlaczego drzewa zrzucają liście?
27. Dlaczego ptaki odlatują na zimę do ciepłych krajów?
28. Skąd ptaki wiedzą, że czas już odlatywać do ciepłych krajów?
29. Jak powstaje deszcz?
30. Czym żywią się bociany? (owady pasikoniki, chrząszcze, jaszczurki, węże, pisklęta,
małe zajączki, krety, ryby).
Pytania związane z wycieczką do Ośrodka Edukacji Ekologicznej
1. Kto sprowadził w XIX wieku do Lasów Pszczyńskich żubry?
2. Jak nazywa się samiec żubra? (byk)
3. Jak nazywa się samica żubra? (krowa)
4. Jak nazywa się młode? (cielę)
5. Czy żubrowi rogi na głowie rosną całe życie? (tak)
6. Jakim zwierzęciem jest żubr – mięsożercą, wszystkożercą czy roślinożercą?
(roślinożercą)
7. Co żubr bardzo chętnie zjada jesienią? (żołędzie i grzyby)
8. Ile dorosły żubr zjada dziennie pożywienia? (30 – 60kg)
9. Na jaką literę zaczynają się imiona żubrów w naszym kraju? (na P)
10. Kiedy żubry są chrzczone? (styczeń)
11. Gdzie jest granica lasu? (gdzie stykają się dwa różne środowiska leśne i nie leśne)
12. Opisz jak wygląda drzewo rosnące na granicy lasu? (jednostronnie rozwinięta korona,
gałęzie od strony pola są grube i długie, często drzewa pochylają się w stronę pola)
13. Opisz jak wygląda drzewo rosnące we wnętrzu lasu? (wysokie i smukłe pnie, wąska
korona, drobne gałęzie, wyższe niż te które rosną swobodnie, później też zaczynają
kwitnąc i owocować)
14. Opisz jak wygląda drzewo wyrosłe poza lasem? (gruby pień i gałęzie, są niższe,
korona jest szeroka i nisko osadzona)
15. Jak nazywa się samiec dzika? ( odyniec)
16. Jak nazywa się samica dzika? (locha)
17. Kto lub co to jest warchlak?
18. Jak nazywają się malutkie dziki (pasiaki)
19. Jak nazywa się samiec jelenia (byk)
20. Jak nazywa się mały jeleń? (cielę)
21. Co to jest poroże?
22. Jak nazywa się samiec sarny ? (kozioł)
23. Jak nazywa się samica sarny? (koza)
24. Jak nazywają się młode sarenki?( koźlęta)
25. Jak nazywa się stado wilków (wataha)
26. Kto lub co to jest nocek duży, gacek wielkouch?
Pytania różne
1. Czy dzięcioł jest pożyteczny?(tak, bo niszczy szkodniki drzewa)
2. Które drzewo iglaste gubi szpilki na zimę?( modrzew)
3. Jakie zwierzęta przygotowują się do snu zimowego? (czy sarna, dzik niedźwiedź, jeż
sikorka), gil
4. Czy ropuchy są pożyteczne? (tak)
5. Który ptak jest ściśle chroniony w Polsce?( czy wróbel jaskółka wrona )
6. Który ssak jest pod ścisłą ochroną w Polsce?(zając lis bóbr )
7. Światowy Dzień Ziemi obchodzony jest (22 kwietnia)
8. O co "prosi" nas las?( by nie łamać gałęzi, by nie rozpalać ogniska, by go nie
zaśmiecać )
9. Jak postępuje w lesie przyjaciel Ziemi?( nie hałasuje, żeby nie płoszyć zwierząt)
10. Las, w którym rosną brzozy, dęby i buki to las … ( liściasty )
11. Co robią ludzie, aby oddychać świeżym powietrzem?( sadzą drzewa, lasy, sieją trawy,
odpoczywają w parkach, w lasach lub na wsi)
12. Jak myślisz, co jest naturalnym filtrem powietrza?(las)